Source: Mostly Rob’s book “Parariteiten”. Illustration and translation by Constantia.
Rob Nanninga Quotes – English
Stichting Skepsis
Rob Nanninga Quotes – Nederlands
Bron: Vooral Robs boek “Parariteiten”. Illustratie door Constantia.
Share this:
Der Weiße Rabe
Das Rabengedicht:
Dieses Special ist dem Herzen dieser Webseite gewidmet: dem Weißen Raben. Der Weiße Rabe untersucht die Mischung aus ‘paranormalem’ und paranormalem Betrug, der Weiße Rabe betreibt Wahrheitsfindung, der Weiße Rabe ist der Mittelsmann, der Skeptiker, der zwischen zwei Polen steht, nicht der leichtgläubige Softie, der alles direkt nimmt, aber auch kein Pseudo- Skeptiker, der alles ablehnt, was nicht direkt materiell oder nicht bereits wissenschaftlich erforschtes Gebiet ist. Der Weiße Rabe sucht sorgfältig seinen Weg in die Mäander der wirklichen Tiefe dieser und jenseits dieser Welt.
Das Hintergrundthema dieser Seite, nach der geheimnisvollen Dame mit dem Hoodie am Strand, ist seit einiger Zeit die mystische Atmosphäre von Edgar Allan Poes „Der Rabe“. Ich habe diesem Bestseller-Gedicht im Jahr 2022 etwas hinzuzufügen. Der Rabe in Poes Gedicht repräsentiert die Melancholie, die Hauptfigur des Gedichts hat seine geliebte Lenore an Meister Tod verloren und ist für immer gebrochen. Alle Hoffnung auf eine gute Zukunft ist verloren. „Nevermore“ sagt der schwarze Rabe jedes Mal, wenn die Hauptfigur des Gedichts den ungebetenen Gast um einen Hoffnungsschimmer bittet. Poe durfte während seines physischen Lebens und unmittelbar nach der Veröffentlichung dieses Gedichts seinen eigenen Ruhm erfahren. Kinder auf der Straße rannten hektisch hinter ihm her, ahmten einen fliegenden Raben nach und riefen vor Freude: „Nie mehr!“
Das Gedicht hat sich weltweit eingenistet, und der intelligente schwarze Rabe hat sich auch als Symbol eingenistet, oft zu Unrecht als Bote dunkler Omen. Vielmehr ist der Rabe mit hohem IQ ein Bote sehr tiefer Botschaften. In Poes Fall war es eine Botschaft der Unerbittlichkeit, Lenore ist tot, nicht nachjammern. Ich selbst gehe seit dem Tod von Rob Nanninga im Jahr 2014 (und natürlich von vielen weiteren geliebten Menschen und Tieren) ähnlich damit um. Und nein, wie Poe bin ich nicht erfreut. Betritt Constantia, und Constantia sagt, da ist auch der Weiße Rabe. Er kommt jetzt, im Jahr 2022, und er sagt: „Ja, es gibt Hoffnung, Meister Tod kann besiegt werden, wir schauen jetzt in diese andere Welt, Kontakt mit ‚Verstorbenen‘ ist möglich, weil sie einfach existieren, in einer zeitlosen oder in einer ‘allen-Zeiten-zu-gleicher-Zeit-Welt’. Dies wird ein Thema eines nächsten Blogs sein, Rob Nanninga gibt auch Vorschläge dazu.
Aber der Weiße Rabe sagt in dieser Zeit von Pandemien, Klimakatastrophen und Kriegen noch mehr: „Die Neue Welt steht vor der Tür, Leute, und wer nicht mit mir ist, ist gegen mich und geht über Bord, denn der Frieden will kommen, es tut mir leid, lange genug gewarnt und Chancen gehabt, weiter!” Nun, jeder bekommt viele Chancen, aber es gibt jetzt ziemlich viele echte weiße Friedensfedern zu zeigen, so oder so.
Ich bat Mayumi Acosta, mich in zwei Einstellungen zu fotografieren, einmal mit dem und als der Schwarze(n) Raben, einmal mit dem und als der Weiße(n) Raben. Meister Mayumi war positiv rabiat.
When the desert sun has passed horizon's final light And darkness takes it's place... We will pause to take our rest. Sharing songs of love, Tales of tragedy. The souls of heaven Are stars at night. They will guide us on our way, Until we meet again Another day. When a poet sings the song and all are hypnotized, Enchanted by the sound... We will mark the time as one, Tandem in the sun. The rhythm of a hymn. The souls of heaven Are stars at night. They will guide us on our way, Until we meet again Another day. When the dawn has come Sing the song, All day long. We will move as one, Bear the load On the road. The souls of heaven Turn to stars Every single night All across the sky... They shine.
Share this:
De Witte Raaf
Het gedicht van de Raaf:
Deze Special staat in het teken van het hart van deze site: de Witte Raaf. De Witte Raaf onderzoekt de mengelmoes van ‘paranormaal’ en paranormale fraude, de Witte Raaf doet aan waarheidsvinding, de Witte Raaf is de Middelman, de skepticus die tussen twee polen staat, niet de softie die alles direct aanneemt, maar ook niet de pseudo-skeptikus die alles verwerpt wat niet direct materieel of niet reeds wetenschappelijk ontgonnen terrein is. De Witte Raaf zoekt zich zorgvuldig een weg in de meanders van de werkelijke diepgang van deze en voorbij deze wereld.
Het achtergrondthema van deze site is, na de geheimzinnige dame met hoodie op het strand, alweer een tijd de mystieke sfeer van Edgar Allan Poes “The Raven”. Aan dit bestseller gedicht heb ik in 2022 iets toe te voegen. De raaf in Poes gedicht staat voor de zwaarmoedigheid, de hoofdpersoon van het gedicht heeft zijn geliefde Lenore verloren aan Meester Dood en hij is voor altijd gebroken. Alle hoop op een goede toekomst is verloren. De zwarte raaf zegt steeds alleen maar “Nevermore”, elke keer als de hoofdpersoon van het gedicht de ongenode gast smeekt om een sprankje hoop. Poe mocht zijn eigen roem nog tijdens zijn fysieke leven ervaren en wel meteen na het uitkomen van dit gedicht. Kinderen op straat renden achter hem aan, door het dolle heen, imiteerden een vliegende raaf en riepen vergenoegd: “Nevermore!”
Het gedicht nestelde zich wereldwijd, en ook de intelligente zwarte raaf nestelde zich als symbool, vaak onterecht als boodschapper van duistere omens. Eerder is de high-IQ raaf een boodschapper van zeer diepe berichten. In Poes geval was het een boodschap van onverbiddelijkheid, Lenore is dood, deal er maar mee. Ik zelf heb hier op eendere wijze mee te maken sinds Rob Nanninga’s overlijden in 2014 (en natuurlijk van veel meer geliefde mensen en dieren). En nee, net als Poe ben ik not pleased. Enter Constantia, en Constantia zegt, er is ook nog de Witte Raaf. Hij komt nu, in 2022 en hij zegt: “Jawel, er is hoop, Meester Dood is te verslaan, we kijken nu in die andere wereld, contact met ‘overledenen’ is mogelijk, want zij bestaan gewoon, in een tijdloze dan wel ‘alle-tijden-tegelijk’ wereld. Dit zal een thema van een volgend blog worden, Rob Nanninga doet ook aanreikingen hiertoe.
Maar de Witte Raaf zegt meer in deze tijd van pandemieën, klimaatrampen en oorlogen: “De Nieuwe Wereld staat in de deuropening, mensen, en wie niet met mij is, is tegen me en gaat overboord, want de Vrede wil komen, sorry hoor, lang genoeg gewaarschuwd en kansen gehad, next!” Wel, iedereen krijgt heel veel kansen, maar er dienen nu toch wel flink wat oprechte witte vredesveren getoond te worden, zoiets.
Aan Mayumi Acosta heb ik gevraagd mij in twee settings te fotograferen, een met en als de Zwarte Raaf, een met en als de Witte Raaf. Meester Mayumi wist er wel raaf mee.
When the desert sun has passed horizon's final light And darkness takes it's place... We will pause to take our rest. Sharing songs of love, Tales of tragedy. The souls of heaven Are stars at night. They will guide us on our way, Until we meet again Another day. When a poet sings the song and all are hypnotized, Enchanted by the sound... We will mark the time as one, Tandem in the sun. The rhythm of a hymn. The souls of heaven Are stars at night. They will guide us on our way, Until we meet again Another day. When the dawn has come Sing the song, All day long. We will move as one, Bear the load On the road. The souls of heaven Turn to stars Every single night All across the sky... They shine.
Share this:
The White Raven
The Raven Poem:
This Special is dedicated to the heart of this site: the White Raven. The White Raven investigates the mix of ‘paranormal’ and paranormal fraud, the White Raven does truth-finding, the White Raven is the Middelman, the skeptic who stands between two poles, not the gullible softie, but also not the pseudo-skeptic who rejects anything that is not directly material or not already scientifically explored territory. The White Raven carefully searches his way into the meanders of the real depth of this and beyond this world.
The background theme of this site, after the mysterious lady with the hoodie on the beach, has been the mystical atmosphere of Edgar Allan Poe’s “The Raven” for some time now. I have something to add to this bestselling poem in 2022. The raven in Poe’s poem represents the melancholy, the main character of the poem has lost his beloved Lenore to Master Death and is broken forever. All hope for a good future is lost. The black raven just says “Nevermore” every time the main character of the poem begs the uninvited guest for a glimmer of hope. Poe was allowed to experience his own fame during his physical life and immediately after the publication of this poem. Children in the street ran after him, frantically, imitating a flying raven and exclaiming in delight, “Nevermore!”
The poem nestled worldwide, and the intelligent black raven also nestled as a symbol, often unjustly as a messenger of dark omens. Rather, the high-IQ raven is a messenger of very deep messages. In Poe’s case it was a message of implacability, Lenore is dead, deal with it. I myself have been dealing with this in a similar way since Rob Nanninga’s death in 2014 (and of course of many more beloved people and animals). And no, like Poe, I’m not pleased. Enter Constantia, and Constantia says, there’s also the White Raven. He’s coming now, in 2022 and says: “Yes, there is hope, Master Death can be defeated, we now look into that other world, contact with ‘deceased’ is possible, because they do exist, in a timeless or ‘ all-times-at once’ world. This will be a theme of a next blog, Rob Nanninga also gives suggestions for this.
But the White Raven says more: In this time of pandemics, climate disasters, and wars: “The New World stands in the doorway, folks, and whoever is not with me is against me and is to go overboard, for Peace wants to come, sorry, been warned long enough and had opportunities, next!” Well, everyone gets lots of opportunities, but now we really need to show some more white peace feathers, something like that.
I asked Mayumi Acosta to photograph myself in two settings, one with and as the Black Raven, one with and as the White Raven. Master Mayumi was ravenous.
When the desert sun has passed horizon's final light And darkness takes it's place... We will pause to take our rest. Sharing songs of love, Tales of tragedy. The souls of heaven Are stars at night. They will guide us on our way, Until we meet again Another day. When a poet sings the song and all are hypnotized, Enchanted by the sound... We will mark the time as one, Tandem in the sun. The rhythm of a hymn. The souls of heaven Are stars at night. They will guide us on our way, Until we meet again Another day. When the dawn has come Sing the song, All day long. We will move as one, Bear the load On the road. The souls of heaven Turn to stars Every single night All across the sky... They shine.
Share this:
De Meesterzet, Leeuwenharten & Parameter Special
28 januari 2022. Via social media meldt zich Sophie, een nickname, volledige naam bij mij bekend. Ze zegt dat Rob Nanninga in een droom van haar verschenen is, maar dat dit al een aantal jaar geleden is en dat ze ook niet weet waarom ze er nu mee komt.
Zelf kan ik dat beter plaatsen. U kunt in de blogs sinds de pandemie en nu ook de Rusland oorlog lezen dat er van alles in mijn leven op zijn kop is gaan staan, ook in mijn relatieleven. Het vreemde Darkwood en Henryk verhaal dat nog steeds gaande is, dat wil zeggen: het Henryk verhaal is nog vol in ontwikkeling. Het is inmiddels al weer bijna 8 jaar geleden dat Rob op, of net voor, Hemelvaartsdag zijn aardse jas aan de kapstok hing. De ruige 2020-2022 jaren creëren een diep existentieel momentum bij mij en ja, de timing klopt. Ik plaats de relevante zinnen als één verhaal achter elkaar: (slechts minor edits qua taal)
Hoi Constantia; 1 keer is Rob Nanninga in mijn droom verschenen. Hij stond heel chill met een hele lelijke (ahum) bruine coltrui. In een deur opening.
Ik was angstig. Ik wil niks met mannen te maken hebben. Maar hij stond daar heel rustig. Hij stelde mij soort van gerust. Hij zei ik blijf hier staan. Ik wilde het eerder vertellen maar bang dat je het raar vond. Of vervelend vond. Heb vervelende dingen met mannen meegemaakt maar dit was oké.[Op vraag hoe ze hem kent>] Via jou, via Skepsis. Maar nooit contact gehad. Ik ben van 1989 dus kan niet. Ik ben vroeger een 🙄 Robert ten Broeke aanhanger geweest. Het enige wat ik nog weet;
Hij stond nonchalant in de deuropening. De deurpost was oudroze met een soort golfje erin en de muur was spierwit. Hij zei dat ik niet bang hoefde te zijn. Ik voelde dat het oké was. Een soort rust. Ik herkende hem later en vroeg of hij je man was en hij beaamde dat. Toen wist ik helemaal zeker dat ik niet bang hoefde te zijn. Hij zei dat het goed was dat je alles van Robbert en Stan aan het licht bracht. In die tijd volgde ik je blog over die 2 en alles eromheen. Er was een moment dat ik me zorgen ging maken toen ze iets raars met je adres hadden gedaan. Ik weet niet meer wanneer of wat precies. Haha ik moest even gniffelen. Hij leek ietwat verlegen. En een soort ondeugende glimlach. Toen hij zei dat het je man was.[vraag verduidelijking “ondeugend”]
Nee ondeugend is een groot woord. Ik heb een vastgestelde lichte vorm van autisme. Mn intelligentie is gelukkig normaal volgens de psycholoog, maar ben 3 maanden te vroeg geboren en vind het echt moeilijk om gezichtsuitdrukkingen te omschrijven. Is er een stapje minder dan echt ondeugend? Ik ga er morgen voor zitten als het lukt. (tekening)
[Ik had gevraagd om een tekening van de droomsituatie, en ik was al heel snel zeer enthousiast omdat ik nu wist wat ze met die blik bedoelt, namelijk Robs mild-ironische, onderzoekende blik].
Poeh ik probeer bij het begin te beginnen. Vanaf mijn 6e jaar gepest en 1 nare misbruik ervaring meegemaakt. Ik verstijfde helemaal en kon ook bij de politie geen woord uitbrengen. Het knuffelbeertje was mijn beste vriend. Rond mijn 13e tot 15e ook veel misbruik meegemaakt (dat was een bekende)
Daarna “vrienden” gemaakt maar die waren zogenaamd heel spiritueel, verschillende “rituelen” gedaan met massages, ei ritueel. En daarna geloofde ik in Robbert; verdomme nog geld voor zijn boek neergelegd. En toen dat allemaal aan het licht kwam dacht ik ik trap er nooit meer in. Oja van mijn 13e tot 15e; dat was dus in Groningen
Ik had Sophie gevraagd om een tekening van de situatie in de droom en tot mijn verrassing ging ze er meteen op in en ze kwam niet heel veel later met een charmant poppetje qua tekening die me zelfs al meteen aan Robs typische ‘leunende houding’ deed denken, dit is namelijk hoe ik hem heb leren kennen ná zijn overgaan. Ik zie hem vaak voor mijn geestesoog, in een leunende houding tegen een boom als ik aan het fietsen ben bijvoorbeeld, met de lieve glimlach en de onderzoekende en licht ironische blik in zijn ogen. Sophie vond het woord “ironisch” perfect toen ik haar hem beschreef na haar opmerking over “ondeugende blik”, dat was het exact, volgens haar, mild- ironisch en onderzoekend, zeer vriendelijk. Maar verder dan deze tekening rudimentalen kwam Sophie niet en ze kwam zelf met het idee haar goede, en dit al sinds kindstijd, vriendin Jessica te vragen, en die wilde wel, maar zij bleek het zo druk te hebben dat de belasting te groot werd. Jessica kwam daarop vervolgens zelf met het idee dat haar zus, ook artistiek zeer begaafd (werd verder niet duidelijk, gewoon dit werd gezegd) Monique het zou gaan doen. En zowaar, Monique wilde het proberen. Ik benoem de string van ontwikkelingen, want deze keten zal 100% aantonen dat niets van dit alles in scene gezet kan zijn (voor de ongelovige en wantrouwende skeptici): Jessica kwam dus met het idee Monique te vragen.
Voor mij waren Jessica en Monique gewoon namen, er was nog geen achternaam, hun achternaam Van Deursen kwam pas later in april 2022, en het “Van Deursen” appelleerde bij mij toen wel aan Brabantse (qua die typische gezellige Nederlandse achternaam) gevoelens, immers heb ik daar zelf lang gewoond en ik ben er ook geboren, maar ik had dus totaal geen voorstelling van de twee dames, ik dacht eerlijk gezegd dat het – ja, shame on me – ‘gewoon’ twee doorsnee dames waren en Sophie zei er verder ook niets over.
Sophie wilde alles zo puur mogelijk houden en gaf Monique slechts twee foto’s van Rob en schetste in het kort wat zij in de droom had gezien, de kleding enz.
Dat ik onmiddellijk een bullseye gevoel had bij Sophie zelf, kwam slechts door de paar beginzinnen die Sophie daartoe nodig had, geheel onbedoeld aan haar zijde, want dit soort details gaat mijns inziens echt te ver voor iemand die zich niet diepgaand met Rob heeft beziggehouden Ze had het over een lelijke bruine kabeltrui, en ik herkende acuut Robs stijl in deze kledingkeuze. Het ‘prettig burgerlijke’ van Rob dat ik al eerder in Leeuwenharten noemde. Rob die niet voor een flashy verschijning kiest, maar voor de fantasieloze, ‘burgerlijke’ bruine kabeltrui. En daarnaast begonnen heel veel klokken te luiden toen Sophie zei dat Rob gezegd had: “Ik blijf hier staan”. Dit is namelijk Rob ten voeten uit, zoals ik hem voor en na zijn overgaan heb leren kennen (ja, bear with me). Wat was er namelijk aan de hand? Sophie is als zesjarig meisje door een vent in de struiken getrokken en u kunt de rest zelf verder invullen. En daarmee stopte het niet, want ook in haar tienerjaren gebeurde er meer seksueel misbruik. Kortom: Sophie is niet, en met alle redenen van de wereld, een dame die goed van vertrouwen is richting mannen. Rob moet dat allemaal gezien hebben, en zijn zin van, “Ik blijf hier staan.”, is 100% wat Rob zou doen en zeggen als deze situatie op de aarde was geweest. Correct me when I am wrong, Rob kenners.
Ik wachtte geduldig af en zowaar, er kwamen al een paar bijna-af kopieën van de tekening van Rob. Ik was ontroerd, dat sowieso, ja, dit was Rob geweest! Via wat voor kosmische taal en weg ook, Rob verscheen. Sophie is sowieso belangrijk ook voor andere zaken, zie het Darkwood blog, en ze heeft de eigenschap van zowel Rob als mij met ons gemeen: ze is ‘traag’, merkt dingen soms pas laat op. Want ze deed alweer een fikse bom droppen, vergelijkbaar als die toen met het Darkwood blog die mij onmiddellijk duidelijk maakte dat ik wel zeker een blog moest schrijven over mijn nare Darkwood ervaringen.
De bom die nu viel was als volgt: [Sophie continued via social media, 14 april 2022:]
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Cesair ([vet door mij]
Ik zal het aan haar vragen over haar naam noemen, ik bel haar binnenkort op. Weet niet of ze ervoor openstaat.
De tekenares zit in een Pagan folk band.
Het is me nooit echt doorgedrongen maar ineens viel het kwartje. Rob Nanninga had daar ook iets mee toch?
ik dacht oooh ja op 1 of andere manier heeft alles zo moeten zijn.
Opnieuw geraakte ik in een diepe shock, dit keer een euforische. Sophie, niet de Sophie van de band Cesair overigens, meldde even later ook nog dat ze zelf (nog?) niets met dit muziekgenre heeft, maar alle Rob naasten zullen hier op aanslaan: ja, Folk, Robs levensgrote en levenslange passie náást Skepsis. Rob was getekend door… Monique van Deursen, actief als leadzangeres in een van de grootste en bekendste folkbands van Nederland, ook over de grens actief en succesvol, de band Cesair. Nu pas, half april 2022, kwam ik dit te weten, nu pas ging ik googelen. En Sophie had zich dit dus echt niet gerealiseerd, het enorme belang hiervan, pas toen ik erop aansloeg. Zowel Jessica als Monique van Deursen zijn, net als Sophie, zeer intelligente, begaafde en mooie vrouwen, en vooral ook: heel zuiver, ja, ik zeg het gewoon maar ronduit, ik kan dat zien met mijn levenservaring van nu 54 jaar. De schok verdiepte zich nog verder, want Cesair had óók nog eens net, op 8 oktober 2021, een nieuw nummer uitgebracht, “Aux Pieds Nus“, en dat nummer gaat over… verlies van een geliefde door de dood, maar ook het over de dood heen uitreiken naar deze geliefde. En op hun Events pagina zag ik dat ze nota bene voor een vergelijkbaar event aangemeld zijn als dus de foute Darkwood guys zouden kunnen zijn, de “Wave-Gothic-Treffen” in Duitsland. Maar Cesair is wél goed, wél lief, wél zuiver, de Folk die Rob kan en zou ondersteunen met alle kennis van nu, en niet dus de Darkwood guys. Voor alle duidelijkheid: ik weet niet of Rob Nanninga Cesair kende, ik kan het niet vinden in zijn muzieklijstjes, ik kende Cesair niet, en ik ken ook Jessica en Monique niet. Ik kan wel huilen nu ik dit opschrijf en tranen komen weer. Ja, daar schaam ik me niet voor.
Share this:
The Masterstroke – Lion Hearts & Parameter Special
January 28, 2022. Sophie, a nickname, full name known to me, reports via social media. She says that Rob Nanninga appeared in a dream of hers, but that this was several years ago and that she does not know why she is bringing it up now.
But I can relate. You can read in the blogs since the pandemic and now also the Russia war that everything in my life has turned upside down, including in my relationship life. The strange Darkwood and Henryk story that is still going on, that is to say: the Henryk story is still in full development. It has now been almost 8 years since Rob hung his earthly coat on the coat rack on, or just before, Ascension Day. The rough 2020-2022 years are creating a deep existential momentum for me and yes, the timing is right. I put the relevant sentences as one story in a row: (only minor edits in terms of language)
Hi Constantia; 1 time Rob Nanninga appeared in my dream. He looked very chill with a very ugly (ahem) brown turtleneck sweater. In a doorway.
I was anxious. I don’t want anything to do with men. But he stood there very quietly. He kind of reassured me. He said I just stand here. I wanted to tell you sooner but afraid you thought it was weird. Or found it annoying. Been through nasty things with men but this was okay.[When asked how she knows him>] Through you, through Skepsis. But never contacted. I’m from 1989 so I can’t. I used to be a 🙄 Robert ten Broeke supporter. The only thing I remember;
He stood casually in the doorway. The door frame was old pink with a kind of wave in it and the wall was stark white. He told me not to be afraid. I felt it was okay. A kind of peace. I recognized him later and asked if he was your husband and he agreed. Then I was absolutely sure I had nothing to fear. He said it was good that you exposed everything about Robbert and Stan. At that time I followed your blog about those 2 and everything around it. There was a point where I got worried when they did something weird with your address. I don’t know when or what exactly. Haha I had to chuckle. He seemed a little shy. And a kind of mischievous smile. When he said he was your husband.[asked for clarification of “mischievous”]
No mischievous is a big word. I have a diagnosed mild form of autism. Fortunately my intelligence is normal according to the psychologist, but I was born 3 months premature and find it really difficult to describe facial expressions. Is there one step less than really mischievous? I’ll sit down for it tomorrow if I can. (drawing)[I had asked for a drawing of the dream situation, and I was very excited very quickly because I now knew what she meant by that look, namely Rob’s mildly ironic, inquiring look].
Phew, I’m trying to start at the beginning. Bullied from my 6th year and experienced 1 nasty abuse experience. I froze completely and couldn’t say a word to the police either. The teddy bear was my best friend. I also experienced a lot of abuse around my 13th to 15th (that was an acquaintance of mine).
Then made “friends” but they were supposedly very spiritual, different “rituals” done with massages, egg ritual. And then I believed in Robbert; paid damn good money for his book. And when all that came to light, I thought: I will never fall for it again. Oh yes from my 13th to 15th; so that was in Groningen.
I had asked Sophie for a drawing of the situation in the dream and to my surprise she accepted it straight away and not long after, she came up with a charming figure drawing that even immediately reminded me of Rob’s typical ‘leaning posture’. This is how I got to know him after he passed on. I often see him in my mind’s eye, leaning against a tree when I’m cycling for example, with the sweet smile and the inquisitive and slightly ironic look in his eyes. Sophie thought the word “ironic” was perfect when I described it to her after her remark about “mischievous look”, it was exactly that, according to her, mildly ironic and inquisitive, very friendly. But Sophie didn’t get any further than this drawing rudimental, and she herself came up with the idea to ask her good, and since childhood, friend Jessica, and she wanted to, but she turned out to be so busy that the load became too great. Jessica then came up with the idea that her sister, also very gifted artistically (it was not clear, just this was said) Monique would do it. And sure enough, Monique wanted to try it. I name the string of developments, because this chain will show 100% that none of this can be staged (for the unbelieving and suspicious skeptics): so Jessica came up with the idea to ask Monique.
For me Jessica and Monique were just names, there was no surname yet, their surname Van Deursen came later in April 2022, and the “Van Deursen” appealed to me to ‘Brabant (in terms of that typical cozy Dutch surname) feelings’, after all I lived there myself for a long time and I was also born there, but I had absolutely no idea of the two ladies, I honestly thought that they were ‘just’ two average ladies – yes, shame on me – and Sophie didn’t say anything about it either.
Sophie wanted to keep everything as pure as possible and gave Monique only two pictures of Rob and briefly sketched what she had seen in the dream, the clothes etc.
The fact that I immediately had a bullseye feeling with Sophie herself was only due to the few opening sentences that Sophie needed to do this, completely unintentionally on her side, because I think these kinds of details really go too far for someone who has not dealt with Rob in depth. She was talking about an ugly brown cable knit sweater, and I instantly recognized Rob’s demeanor in this choice of clothing. Rob’s ‘pleasantly bourgeois’ I mentioned earlier in Lion Hearts. Rob who does not opt for a flashy appearance, but for the unimaginative, ‘bourgeois’ brown cable sweater. And besides that, a lot of bells started to ring when Sophie said that Rob had said: “I’ll just stand here”. This is in fact Rob, as I got to know him before and after he passed on (yes, bear with me). What was going on? Sophie was pulled into the bushes by a guy as a six-year-old girl and you can fill in the rest yourself. And it didn’t stop there, because even in her teenage years more sexual abuse happened. In short: Sophie is not, and for all the reasons in the world, a lady who trusts men well. Rob must have seen all of that, and his line of, “I’ll just stand here.”, is 100% what Rob would do and say if this situation had been on Earth. Correct me when I’m wrong, Rob connoisseurs.
I waited patiently and sure enough, some near-finished copies of Rob’s drawing already arrived. I was moved, that anyway, yes, this had been Rob! Through whatever cosmic language and road, Rob appeared. Sophie is important for other things anyway, see the Darkwood blog, and she has the characteristic of both Rob and me in common: she is ‘slow’, sometimes notices things late. Because she dropped another hefty bomb, similar to the one with the Darkwood blog back then, which immediately made it clear to me that I definitely had to write a blog about my bad Darkwood experiences.
The bomb that fell was as follows: [Sophie continued via social media, April 14, 2022:]
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Cesair [bold by me]
I’ll ask her about her name, I’ll call her soon. Not sure if she’s open to it.
The artist is in a Pagan folk band.
It never really hit me, but suddenly the penny dropped. Rob Nanninga had something to do with that too, right?
I thought oooh yes somehow everything has to be like this.
Again I went into a deep shock, this time a euphoric one. Sophie, who is not the Sophie of the band Cesair by the way, also mentioned a little later that she herself has nothing (yet?) with this music genre, but all Rob’s close ones will recognize this: yes, Folk, Rob’s life-size and lifelong passion next to Skepsis. Rob was drawn by… Monique van Deursen, active as lead singer in one of the largest and most famous folk bands in the Netherlands, also active and successful across the border, the band Cesair. Only now, mid-April 2022, did I find out, only now did I start googling. And Sophie really hadn’t realized this, the enormity of this, until she brought it to me. Both Jessica and Monique van Deursen are, just like Sophie, very intelligent, gifted and beautiful women, and above all: very pure, yes, I just say it plainly, I can see that with my life experience of now 54 years. The shock deepened even further, because Cesair had also just released a new song, “Aux Pieds Nus“, on October 8, 2021, and that song is about… loss of a loved one through death, but also the reach over death to this beloved. And on their Events page I saw that they are registered for an event similar to the one that could be for the impure Darkwood guys, the “Wave-Gothic-Treffen” in Germany. But Cesair ís good, sweet, pure, the Pagan Folk that Rob can and would support with all the knowledge of now, and not the Darkwood guys. Just to be clear, I don’t know if Rob Nanninga knew Cesair, I can’t find it in his music lists, I didn’t know Cesair, and I don’t know Jessica and Monique either. I could cry as I write this and tears are coming again. Yes, I’m not ashamed of that.
Share this:
Die Meisterleistung, Lion Hearts & Parameter Special
28. Januar, 2022. Sophie, Spitzname, vollständiger Name mir bekannt, meldet sich über soziale Medien. Sie sagt, dass Rob Nanninga in einem Traum von ihr aufgetaucht sei, aber dass dies einige Jahre her sei und sie nicht wisse, warum sie es jetzt erwähne.
Ich kann es selbst schon besser nachvollziehen. Seit der Pandemie und jetzt auch dem Russlandkrieg ist in den Blogs zu lesen, dass sich alles in meinem Leben auf den Kopf gestellt hat, auch in meinem Beziehungsleben. Die seltsame Darkwood- und Henryk-Geschichte, die immer noch andauert, das heißt, die Henryk-Geschichte befindet sich noch in der Entwicklung. Es ist nun fast 8 Jahre her, dass Rob an oder kurz vor Christi Himmelfahrt seinen irdischen Mantel an die Garderobe gehängt hat. Die rauen Jahre 2020-2022 erzeugen für mich einen tiefen existenziellen Schwung und ja, das Timing ist richtig. Ich habe die relevanten Sätze als eine Geschichte hintereinander gesetzt: (nur geringfügige sprachliche Änderungen)
Hallo Constantia; 1 Mal erschien Rob Nanninga in meinem Traum. Er sah sehr cool aus mit einem sehr hässlichen (ähm) braunen Rollkragenpullover. Er stand in einer Tür.
Ich war besorgt. Ich will nichts mit Männern zu tun haben. Aber er stand ganz still da. Er hat mich irgendwie beruhigt. Er sagte, ich werde nur hier stehen. Ich wollte es Dir früher sagen, aber ich fürchte, Du fandest es komisch. Oder fand es nervig. Ich habe schlimme Dinge mit Männern durchgemacht, aber das mit Rob Nanninga war okay.[Auf die Frage, woher sie ihn kennt>] Durch Dich, durch Skepsis. Aber nie kontaktiert. Ich bin von 1989, also kann ich nicht. Ich war früher ein Fan von 🙄 Robert ten Broeke. Das einzige, woran ich mich erinnere;
Er stand lässig in der Tür. Der Türrahmen war altrosa mit einer Art Welle darin und die Wand war strahlend weiß. Er sagte mir, ich solle keine Angst haben. Ich fand es in Ordnung. Eine Art Ruhe. Ich habe ihn später wiedererkannt und gefragt, ob er Dein Mann sei, und er hat zugestimmt. Dann war ich mir absolut sicher, dass ich nichts zu befürchten hatte. Er sagte, es sei gut, dass Du alles über Robbert und Stan aufgedeckt hast. Damals habe ich Deinen Blog über die 2 und alles drumherum verfolgt. Es gab einen Punkt, an dem ich mir Sorgen machte, als sie etwas Seltsames mit Deiner Adresse gemacht haben. Ich weiß nicht mehr wann oder was genau. Haha ich musste schmunzeln. Er wirkte etwas schüchtern. Und eine Art verschmitztes Lächeln. Als er sagte, er sei Dein Mann.
[Bat sie um um Klarstellung “verschmitzt”]
Nein verschmitzt ist ein großes Wort. Ich habe eine diagnostizierte leichte Form von Autismus. Meine Intelligenz ist laut Psychologin glücklicherweise normal, aber ich bin 3 Monate zu früh geboren und finde es wirklich schwierig, Gesichtsausdrücke zu beschreiben. Gibt es einen Schritt weniger als wirklich verschmitzt? Ich werde mich morgen hinsetzen, wenn ich kann. (Zeichnung)
[Ich hatte um eine Zeichnung der Traumsituation gebeten und war sehr schnell sehr aufgeregt, weil ich jetzt wusste, was sie mit diesem Blick meinte, nämlich Robs leicht ironischen, forschenden Blick].
Puh, ich versuche mal von vorne anzufangen. Seit meinem 6. Lebensjahr gemobbt und 1 schlimme Missbrauchserfahrung gemacht. Ich erstarrte komplett und konnte auch kein Wort zur Polizei sagen. Der Teddybär war mein bester Freund. Ich habe auch viel Missbrauch um meinen 13. bis 15. erlebt (das war ein Bekannter).
Dann “Freunde” gefunden, die aber angeblich sehr spirituell waren, verschiedene “Rituale” gemacht mit Massagen, Eierritual. Und dann habe ich an Robert geglaubt; gutes Geld für sein Buch bezahlt. Und als das alles ans Licht kam, dachte ich, ich werde nie wieder darauf hereinfallen. Oh ja, von meinem 13. bis 15.; das war also in Groningen.
Ich hatte Sophie um eine Zeichnung der Situation im Traum gebeten und zu meiner Überraschung nahm sie diese Frage sofort an und kam nicht lange danach mit einer netten Figurenzeichnung, die mich sogar sofort an Robs typische ‘geneigte Haltung’ erinnerte so wie ich ihn nach seinem Tod kennengelernt habe. Ich sehe ihn oft vor meinem inneren Auge, zum Beispiel beim Radfahren, wie er an einem Baum lehnt, mit dem süßen Lächeln und dem forschenden und leicht ironischen Blick in seinen Augen. Sophie fand das Wort „ironisch“ perfekt, als ich es ihr nach ihrer Bemerkung über „schelmischen Blick“ beschrieb, genau das war, wie sie meinte, leicht ironisch und neugierig, sehr freundlich. Aber Sophie kam nicht weiter als diese rudimentäre Zeichnung, und sie selbst kam auf die Idee, ihre gute, und das seit ihrer Kindheit Freundin Jessica zu fragen, und sie wollte es, aber sie stellte sich als so beschäftigt heraus, dass die Last zu gross wurde. Jessica kam dann selbst auf die Idee, dass ihre Schwester, ebenfalls sehr künstlerisch begabt (war nicht klar, wurde nur so gesagt) Monique es machen würde. Und ja, Monique wollte es versuchen. Ich nenne die Kette der Entwicklungen, denn diese Kette wird zu 100% zeigen, dass nichts davon inszeniert ist (für die ungläubigen und misstrauischen Skeptiker): Also kam Jessica auf die Idee, Monique zu fragen.
Für mich waren Jessica und Monique nur Namen, es gab noch keinen Nachnamen, ihr Nachname Van Deursen kam später im April 2022, und „Van Deursen“ hat mich immerhin nach Brabant (in Bezug auf diesen typisch gemütlichen holländischen Nachnamen) gefühlt. Ich habe selbst lange dort gelebt und bin auch dort geboren, aber ich hatte absolut keine Ahnung von den beiden Damen, ich dachte ehrlich gesagt, dass es ‘nur’ zwei Durchschnittsdamen seien – ja, ich schäme mich jetzt deswegen – und Sophie hat dazu nichts gesagt.
Sophie wollte alles so rein wie möglich halten und gab Monique nur zwei Bilder von Rob und skizzierte kurz, was sie im Traum gesehen hatte, die Kleidung etc.
Dass ich bei Sophie selbst sofort ins Schwarze getroffen habe, lag nur an den wenigen Eröffnungssätzen, die Sophie dazu brauchte, völlig ungewollt auf ihrer Seite, denn ich finde, solche Details gehen wirklich zu weit für jemanden, der sich nicht ausführlich mit Rob auseinandergesetzt hat. Sie sprach über einen hässlichen braunen Pullover mit Zopfmuster, und ich erkannte sofort Robs Verhalten in dieser Wahl der Kleidung. Robs „angenehme Bürgerlichkeit“ habe ich bereits in Lionhearts erwähnt. Rob, der sich nicht für einen schrillen Auftritt entscheidet, sondern für den einfallslosen, ‘bürgerlichen’ braunen Zopfpullover. Und außerdem begannen viele Glocken zu läuten, als Sophie sagte, dass Rob gesagt hatte: „Ich werde nur hier stehen“. Dies ist in der Tat Rob, den Rob, den ich vor und nach seinem Tod kennengelernt habe (ja, bear with me). Was ist passiert? Sophie wurde als sechsjähriges Mädchen von einem Typen ins Gebüsch gezogen und den Rest können Sie selbst ausfüllen. Und dabei blieb es nicht, denn auch in ihren Teenagerjahren geschah mehr sexueller Missbrauch. Kurz gesagt: Sophie ist aus allen Gründen der Welt keine Frau, die Männern gut vertraut. Rob muss das alles gesehen haben, und seine Zeile “Ich werde nur hier stehen.” ist zu 100% das, was Rob tun und sagen würde, wenn diese Situation auf der Erde gewesen wäre. Korrigieren Sie mich, wenn ich falsch liege, Rob-Kenner.
Ich wartete geduldig und tatsächlich trafen schon einige fast fertige Kopien von Robs Zeichnung ein. Ich war gerührt, das sowieso, ja, das war Rob gewesen! Durch welche kosmische Sprache und welchen Weg auch immer, Rob erschien. Sophie ist ohnehin wichtig für andere Dinge, siehe den Darkwood-Blog, und sie hat die Eigenschaft von Rob und mir gemeinsam: Sie ist ‘langsam’, manche Sachen fallen ihr erst spät auf. Denn sie hat wieder eine fette Bombe platzen lassen, ähnlich wie damals mit dem Darkwood-Blog, die mir sofort klar gemacht hat, dass ich unbedingt einen Blog über meine schlechten Darkwood-Erfahrungen schreiben muss.
Die Bombe, die jetzt fiel, war wie folgt: [Sophie fuhr über soziale Medien fort, 14. April 2022:]
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Cesair [fett von mir]
Ich werde sie fragen ob ihr name genannt werden darf, ich werde sie bald anrufen. Ich bin mir nicht sicher, ob sie dafür offen ist.
Der Künstler ist in einer Pagan-Folk-Band.
Es hat mich nie wirklich getroffen, aber plötzlich fiel der Groschen. Rob Nanninga hatte auch etwas damit zu tun, richtig?
Ich dachte oooh ja irgendwie muss alles so sein.
Wieder verfiel ich in einen tiefen Schock, diesmal in einen euphorischen. Sophie, die übrigens nicht die Sophie der Band Cesair ist, erwähnte wenig später auch, dass sie selbst (noch?) nichts mit diesem Musikgenre zu tun hat, aber alle Robs Nahestehenden werden das zu schätzen wissen: ja, Folk, Robs lebensgroße und lebenslange Leidenschaft neben Skepsis. Rob wurde gezeichnet von… Monique van Deursen, aktiv als Leadsängerin in einer der größten und bekanntesten Folkbands der Niederlande, die auch über die Grenzen hinweg aktiv und erfolgreich ist, der Band Cesair. Erst jetzt, Mitte April 2022, habe ich es erfahren, erst jetzt habe ich angefangen zu googeln. Und Sophie hatte das wirklich nicht erkannt, die Ungeheuerlichkeit davon, bis ich darauf stieß. Sowohl Jessica als auch Monique van Deursen sind, genau wie Sophie, sehr intelligente, begabte und schöne Frauen, und vor allem: sehr rein, ja, ich sage es einfach klar, das sehe ich mit meiner Lebenserfahrung von nun 54 Jahren. Der Schock vertiefte sich noch weiter, denn Cesair hatte am 8. Oktober 2021 auch gerade einen neuen Song veröffentlicht, „Aux Pieds Nus“, und in diesem Song geht es um … den Verlust eines geliebten Menschen durch den Tod, aber auch um die Reichweite über den Tod zu dieser Geliebten. Und auf ihrer Events-Seite habe ich gesehen, dass sie für ein Event angemeldet sind, ähnlich dem, bei dem es sich um die falschen Darkwood-Typen handeln könnte, das “Wave-Gothic-Treffen” in Deutschland. Aber Cesair ist gut, süß, rein, das Folk, das Rob mit all seinem Wissen jetzt unterstützen kann und würde, und nicht die Darkwood-Jungs. Nur um das klarzustellen, ich weiß nicht, ob Rob Nanninga Cesair kannte, ich kann es nicht in seinen Musiklisten finden, ich kannte Cesair nicht und ich kenne Jessica und Monique auch nicht. Ich könnte weinen, während ich das schreibe, und mir kommen wieder die Tränen. Ja, dafür schäme ich mich nicht.
Share this:
Het Skeptische Verdriet
Dit blog heeft een paar minor updates gehad qua drogredenen, op 24 augustus 2022 een grotere update, daarna wederom wat aanvullingen en op 6 december 2022 weer een grotere update, met nieuwe drogredenen van Skepsis bestuursleden Pepijn van Erp en Aliette Jonkers in 2022. Deze zijn te herkennen aan de blauwe bol: / 🔵 2022 / bij het onderschrift en aan de / 🟢🟢🟢🟢🟢🟢 2022 / waar getoond wordt hoe een drogreden onder diverse categorieën kan vallen.
Moeras van Verdriet: Het is een desolaat moerasland met drijfzandachtige modderpoelen. Iedereen die in het moerasland depressief wordt, zakt weg in de modder en verdrinkt. Bron
“Die Sümpfe der Traurigkeit” komen voor in Michael Ende’s “Die Unendliche Geschichte” – Afbeelding uit: Michael Ende, Die unendliche Geschichte, Illustriert von Sebastian Meschenmoser, Thienemann Verlag, pagina 60.
t.l.d.r. De ramkoers en de teloorgang van online skeptische discussies gedemonstreerd aan de hand van een deelgeschiedenis van Stichting Skepsis, haar bestuursleden, discussieforums en social media, met name Twitter
Inhoud
Skepsis 2005-2014
Kloptdatwel.nl 2011-
De Pandemie
Blok, blokker, geblokt
De prijs van grievende woorden
Hoe dan wel?
Mrs Screenshot
Drogredenen en andere not-niceties
Het volgende gevaar
Update (24 augustus 2022 e.v.)
❕Praktische opmerking vooraf. Om deze rijke multi-media tekst snel oproepbaar en geschikt voor diverse platforms te maken, is gekozen voor het kleinste formaat afbeeldingen. U kunt via rechtermuisklik “Open image in New Tab” de afbeeldingen op groot formaat bekijken.
Skepsis 2005-2014
In 2004-2005 raakte ik betrokken bij Stichting Skepsis, toen Irene Moors door “Er Is Zoveel Meer” de hoofden samenbracht van Rob Nanninga, Jan Willem Nienhuys, beide bestuursleden van Skepsis, mij en nog vele honderden anderen in het FOK topic over zelfverklaard “medium” Robbert van den Broeke.
Robbert van den Broeke besprak op zijn YouTube kanaal zijn critici Jan Willem Nienhuys en mij. Over hem en de groep om hem heen heb ik inmiddels al veel gepubliceerd op parameter.blog.
Mijn interesse kwam voort uit mijn eigen achtergrond: Ik had (al, er volgden meer) een boek over uittredingservaringen gepubliceerd.
Daarmee was ik onder andere in Kopspijkers verschenen.
Een actieve tijd met meer dan 50 topics over het Hoevense zelfverklaarde medium volgde. De veelal “paranormaal” georiënteerde discussies voerden via FOK naar de website van Stichting Skepsis, waar Rob Nanninga sinds 1987 bestuurslid was en sinds 2002 ook hoofdredacteur van het Skepsis blad “Skepter” en webmaster. Nanninga en Nienhuys leerde ik ook achter de schermen kennen. Een vriendschap met ups en zeker evenveel downs volgde, maar het was duidelijk: hier was iets bijzonders ontstaan tussen twee officiële Nederlandse skeps en mijzelf. Nanninga liet me bijvoorbeeld twee keer de voorkant van de Skepter ontwerpen.
Ik bezocht meerdere Skepsis congressen en in 2010 het event van James Randi in Utrecht.
Ook bogen Rob Nanninga en ik ons gezamenlijk over de “para foto’s” van Van den Broeke en imiteerden die succesvol.
Daarnaast had ik banden met “de andere kant”: Merkawah (tegenwoordig: Netwerk Nabij-De-Dood-Ervaringen) en bezocht ook hun congres met bekende aanwezigen als fotograaf, astrologie-onderzoeker en schrijver Rudolf Smit en cardioloog, onderzoeker en schrijver Pim van Lommel.
In de jaren die volgden, bleef ik doelbewust dichtbij Stichting Skepsis. Idealistisch als ik was, hoopte ik een brug te slaan tussen de “altos” en de “skeps”. In de begintijd noemde ik mezelf spiritueel waar ik onder verstond: bewust leven, op zoek naar antwoorden op existentiële vragen zoals: is de Aarde een karmische leerschool voor mensen, bestaat reïncarnatie, bestaat er leven na de fysieke dood? De skeptische en wetenschappelijke zijde interesseerde me uitdrukkelijk ook. Ik hoopte met mijn eigen achtergrond in met name het onthouden en opschrijven van dromen en beleven van uittredingservaringen bij te dragen aan meer kennis bij discussieparticipanten, maar ook mijn eigen ideeën over dit spirituele bij te stellen als ik er tekortkomingen in zou ontdekken. Gaandeweg leerde ik er inderdaad veel bij en dat ging niet alleen over de inhoud, maar ook over de vorm van de discussie. Ik had op school nooit les in discussiëren gehad, althans niet qua “verboden” gebruik van drogredenen. En ik kan u al verklappen dat ik dankzij mijn vertoeven onder skeptici ook inhoudelijk mijn ideeën bijstuurde, van “Zeker, uittredingen uit het lichaam moeten wel een bewijs van leven na de dood zijn” naar “Er zijn genoeg aanwijzingen dat de menselijke geest tot veel in staat is, en misschien is voortbestaan van de geest na de fysieke dood inderdaad werkelijkheid.” Dus zowel qua inhoud als qua discussievormen begon ik bij te leren!
Hoogtepunt was de discussie over Pim van Lommels kaskraker “Eindeloos Bewustzijn”. Naast Rudolf Smit maakten bijvoorbeeld ook psycholoog en filosoof Titus Rivas en anesthesist Gerald Woerlee hun opwachting.
Rudolf Smit is net als ik aan beide zijden actief. Hij was aanwezig bij de oprichtingsbijeenkomst van de Stichting Skepsis in de Internationale School voor Wijsbegeerte te Amersfoort in 1987 (aan de Dodeweg 8! ;-)). Overigens maakt Jan Willem Nienhuys melding van een andere locatie, namelijk het Humanistisch Verbond in Utrecht, maar zegt ook dat er al een eerdere oprichtingspoging was. Het eerste Skepter nummer verscheen in maart 1988. In dat nummer worden essentiële zaken als de doelen van Stichting Skepsis besproken. Ofschoon Skepsis was opgericht naar aanleiding van de ambities van het Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal, afgekort: CSICOP, en met name van de zeer actieve oprichter ervan, skepticus en seculier humanist Paul Kurtz, wilde Skepsis een geheel Nederlandse beleving zijn met als doel: zoveel mogelijk neuzen uit zoveel mogelijk richtingen bijeen brengen voor een vruchtbare, bonte en brede discussie:
“Konklusies
Wat kan en moet Skepsis nu leren op grond van deze ervaringen van CSICOP in de V.S.? Persoonlijk denk ik drie dingen:
Allereerst moet alle aandacht gericht worden op het verwerven van een zo breed mogelijk samengestelde achterban, mensen uit alle milieus, alle opleidingsniveaus en alle beroepsgroepen. Dat is wezenlijk om te voorkomen dat Skepsis verwordt tot een wetenschappelijk vakdispuut dat gelijkhebberig in zijn ivoren toren verschanst zit.
Daarnaast moeten wij voorkomen dat polarisatie door Skepsis bevorderd wordt; het gaat immers niet om gelijk hebben, gelijk krijgen of een dispuut winnen, maar om het maatschappelijk presenteren van een ‘redelijk-alternatieve’ visie op de werkelijkheid die heel bevredigend kan zijn voor iedereen in alle situaties.
We moeten streven naar een spreiding over vakgebieden van de werkgroepleden en de bestuursleden. Op dit moment is de belangstelling voor Skepsis beduidend groter onder artsen, astronomen en natuurkundigen dan onder economen, sociologen en neerlandici. Wanneer dat structureel zou blijken te zijn, wordt dat een ernstige bedreiging voor de levensvatbaarheid van het goede idee dat Skepsis heet. Wat dat betreft ligt er voor ons als bestuursleden een grote uitdaging en taak in de uitbreiding van de organisatie. Hopelijk bouwen wij iets op waar we over tien jaar met maatschappelijke voldoening op terug kunnen zien.
Drs. Bert van Gelder is sekretaris van Skepsis en als socioloog werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam.” Uit: Skepter Jaargang 1, nummer 1, 1988.
Smits contact met Nanninga en Nienhuys dateert vanaf ongeveer 1990. Vroeger was Smit astroloog, maar na een onthutsende ervaring met een abusievelijke omwisseling van cliënt-gegevens, waarbij de cliënte in kwestie zeer tevreden was geweest met de duiding die voor een andere dame bedoeld was, was hij teruggekomen op het geloof in astrologische zeggingskracht. Op 10 november 1990 verzorgde Smit een lezing op het Skepsis congres en ook had hij diverse malen in de Skepter gepubliceerd (jaargangen 1990, 1992, 1995). Zijn ommekeer van praktiserend astroloog naar astrologie-skepticus veroorzaakte drie jaar van depressie bij Smit, maar hij had de openheid van geest om zijn wereldvisie bij te stellen en schreef er een rauw-eerlijk stuk over.
Hot Skepsis topics waren naast Pim van Lommels boek “Eindeloos Bewustzijn”, de astrologie-Gauquelin discussies, de AWARE studies van Sam Parnia en verwante bijna-doodervaringen topics, de Dentures man en de Pam Reynolds case.
Tijdens de stevige discussies vielen er zeer zeker ook toen al enkele ernstige spaanders, zoals bijvoorbeeld Martin Biers uitspraak dat Pim Van Lommels boek mensenlevens kost. Martin Bier is af en toe, maar dat wel al vele jaren, actief op de twee Skepsis websites, op op skepsis.nl en op kloptdatwel.nl, en heeft een PhD in natuurkunde.
De taal bleef nochtans behoorlijk onder controle, er werd doorgaans niet gescholden en er werd niet de indruk gewekt dat er – ik chargeer naar mijn indruk slechts een beetje nu – louter domme en slimme mensen op deze wereldbol bestaan.
De discussies onder een gemêleerd gezelschap meanderden op onder andere genverbrander.nl (door mij als eerste geregistreerd), stenoomen.nl, kloptdatwel.nl en bijvoorbeeld ook tasmedes.nl voort. Nienhuys postte op het genverbrander.nl forum onder de humoristische naam “Lichtbol”. Na jaren verwijderde ik de betreffende pagina’s en discussies, waar zeer goed aan was deelgenomen, mijn eerste blog over Pim van Lommel had zelfs meer dan 650 reacties ontvangen. Ik kon dit blog en een klein deel van de reacties via Internet Archief terughalen.
Nienhuys leerde mij gaandeweg wat een ad hominem was.
Een beetje flauwe opmerking van mij dat James Randi fysiek zo klein was, kon rekenen op een reprimande van Leermeester Nienhuys: “Dit is een ad hominem, dat moet je niet doen.” De betreffende uitwisseling kan ik niet meer vinden, maar hier is een link naar een uitvoerige voorbeeld-discussiepagina op kloptdatwel.nl over Randi en verwant zoals Woerlee, met mij in the earlier days, in 2012. Het kostte me even, maar: ik leerde!
Met Nanninga kwam ik op 6 februari 2011 zelfs tot een Flowerpower moment:
Rob Nanninga: “@ Sten Dan zijn we het daar gelukkig over eens (een warme hug valt je virtueel ten deel ;-)).”
Op kloptdatwel.nl leerde ik ook Pepijn van Erp (1972, van huis uit wiskundige) vanaf afstand kennen, want ik was in oktober 2011 naar Amerika geëmigreerd, en Van Erp was in precies diezelfde tijd, 2011-2012, bij Stichting Skepsis verzeild geraakt.
Fast forward 2014. Rob Nanninga overleed! Hij was slechts 58 jaar! Ik was diep geschokt, mijn Skepsis vriend had het tijdelijke voor het eeuwige verruild.
Pepijn van Erp nam het stokje van Nanninga over en werd content manager van Skepsis. Hij nam daartoe de pc van Rob Nanninga over die tjokvol Skepsis activiteiten stond.
Samen werkten Jan Willem Nienhuys en ik aan de vertaling van “Fliegergedicht” (van de Duitse Neofolk band Darkwood waar Rob van hield) voor het In Memoriam boekje van Rob Nanninga.
Kloptdatwel.nl 2011-
De discussie over allerlei paranormale en minder paranormale zaken ging steeds meer door op de Skepsis-tak kloptdatwel.nl, formeel wel onafhankelijk opererend, die sinds 2011 officieel door Maarten Koller wordt beheerd, maar eigenlijk voornamelijk in de handen van Pepijn van Erp lag en ligt. De moderatie door met name Van Erp was anders dan op skepsis.nl onder Rob Nanninga.
Nu spreek ik niet alleen over mijn eigen beleving, maar zeker ook over die van een aantal anderen, die net als ik meer uit de “alternatieve” – wat heet – hoek waren komen waaien en met wie ik ook achter de schermen contact had. Had ik me op Skepsis.nl relatief veilig gevoeld, op kloptdatwel.nl was dat anders. Ik werd aangevallen, wat ik ook zei en hoe ik ook mijn discussietechnieken probeerde te professionaliseren. De moderator(en) liet(en) het toe dat er mensen werden afgebekt.
Je zag er steeds minder reageerders en zeker zeer veel minder van naam bekende mensen uit zowel de skeptische als niet-skeptische hoek. Veel reageerders kwamen en gingen, ook mensen die ik persoonlijk kende, zoals Rudolf Smit, Titus Rivas en bestuurslid van SPR, Studievereniging voor Psychical Research, Fred Melssen. Achter en voor de schermen poogde Rudolf Smit uit alle macht de moderatie, bestaande uit vrijwel alleen Van Erp, te bereiken, maar het was als roepen in de woestijn en ook Smit verdween teleurgesteld van het skeptische discussie-toneel.
Een heel kleine club vaste reageerders bestaande uit Jan Willem Nienhuys, “Wilmamazone/”Wilma S”/”Wilma”, “JennyJo”, “MariannedO”, “Hans/Hans1263”, “RV”, “FVerweren/”FrankVerweven”/”FVerweven”, “Renate1” en nog wat mensen hield en houdt het nog steeds vol. Dit betreft vrijwel grotendeels anonieme accounts, dat wil zeggen: van deze mensen is de identiteit niet bekend bij de bezoekers van de website.
Er werden ook regelmatig mensen permanent geblokt door Van Erp, zoals “Ragnar” (pseudo), “Theo van Bergen” (pseudo), “Mopje” (ditto) en Harry Smit (echte naam). Overigens kregen de vaste reageerders het ook met elkaar aan de stok, zo vlogen bijvoorbeeld “Wilma” en “JennyJo”, “Wilma” en “FVerweven”, “Wilma” en “RV” en “RV” en “FVerweven” elkaar stevig in de haren.
De die-hard “FVerweven” lijkt in 2021 de kloptdatwel-deur achter zich dichtgetrokken te hebben. “IkBenWeg”: “Zo zie je maar weer, als er geen liefde en aandacht meer voor een website is, geen strakke moderatie dus, dan nemen de dwarsliggers en schreeuwerds uiteindelijk de site over. […] Gefeliciteerd RV, je hebt gewonnen de site is nu van jou. Ik wens allen een prettige eeuwwisseling.”
Er is één commentaar in het bijzonder van “FVerweven” bij een artikel van Pepijn van Erp dat bij mij was blijven hangen.
Dat commentaar past binnen het kader van dit blog: “FVerweven” op 8 september 2016: “Tuthola: domme, onhandige, vaak ook preutse, stijve vrouw. Waarom die vrouw een tuthola noemen, is toch nergens voor nodig? Geeft m.i. skeptici alleen maar een slechte reputatie.” “FVerweven” richtte zijn pijlen op de titel van het blog dat met het woord “Tuthola” meteen de toon had gezet.
Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kwam en een kleine harde kern bleef aanwezig. Er sneuvelden soms honderden reacties tegelijkertijd, omdat reageerders, boos op elkaar en op de moderatie, ze met veel bombarie verwijderden. Steeds weer voelde ook ik onwil of ronduit vijandigheid, ook bij de moderator van Erp en incidenteel ook bij Maarten Koller. Ik kreeg in mijn geval de indruk dat niet mijn posts, maar louter mijn naam en achtergrond er toe deden, een allround ad hominem dus, waarbij ik als mens in het geheel werd afgeserveerd. Een paar van de die-hard reageerders eisten zelfs van me dat ik publiekelijk afstand zou nemen van mijn boeken over uittredingservaringen en dat ik mijn blogs over Rob Nanninga als de wiedeweerga zou verwijderen.
Toen er in 2012 een artikeltje op kloptdatwel.nl verscheen dat raakvlakken heeft met mijn boeken, werd er reikhalzend naar mijn bijdrage uitgekeken en begon men te mopperen nu ik juist schitterde door bewuste afwezigheid. Ik wist door ervaring waar men hier op uit was: het “para”thema bloedig uiteen trekken om het vervolgens als grof vuil weg te gooien, kind met badwater inbegrepen. Het groepje reageerders en de moderatie aldaar zullen dit waarschijnlijk vehement ontkennen, maar mijn stellige indruk is dit: werkelijk openstaan voor zulke thema’s doet men daar niet. Kortom: ik bedankte voor de “eer”.
Na de zoveelste teleurstellende ervaring haalde ik mijn schouders op en trok ook ik in 2018 definitief de deur dicht op kloptdatwel.nl. Het gevoel dat overheerste bij alle inmiddels afgedropenen laat zich misschien zo verwoorden: “Je hoeft niet bij de moderatie aan te kloppen, want je vindt er toch geen gehoor”. Aan de wolven overgeleverd! Maar waarom ging en gaat het er zo aan toe en waarom was er zo opvallend weinig assistentie vanuit de moderatie-hoek?
Met de komst van kloptdatwel.nl verdween geleidelijk maar onmiskenbaar de toch al zo moeizame online Nederlandse dialoog tussen “Skepsis” en “Alto-land”. Woerlee en Smit, en andere nauw betrokken mensen werden steeds minder frequent gespot, totdat de beide “partijen” zich welhaast geheel leken teruggetrokken te hebben in de eigen kampen, wat naar mijn persoonlijke indruk nog steeds zo is.
Ondertussen werd het belang van Facebook, maar vooral Twitter steeds groter. Het vriendelijke, beetje sullige, Hippie Flower Power bloemen en vlinders-Hyves (2004-2013) tijdperk, waar ook discussies hadden plaatsgevonden, was al helemaal een nostalgische, verre herinnering. Van Erp werd steeds actiever op Twitter. In 2018 trad er wat hem en mij betreft een omslagpunt op. Van Erp had weliswaar nog een artikeltje gepubliceerd waarin ik als mede-hoofdpersoon genoemd werd en waarin voortgeborduurd werd op eerdere Robbert van den Broeke zaken, maar de kloof was voor mij inmiddels te groot geworden om nog op kloptdatwel.nl terug te keren.
De Pandemie
Fast forward 2020. De Pandemie was gearriveerd! We stortten met ons allen in onbekend terrein en de strijd om wel of geen vaccinaties, de Corona-regels en lock downs, verplicht thuiswerken, onderwijs via Zoom, maskerplicht, vaccinatiebewijzen en wat dies meer zij zorgden en zorgen nog steeds voor grote onrust bij een groot deel van de samenleving. Wantrouwen tegen de overheid en wantrouwen tegen elkaar stak steeds meer de kop op.
Het woord “wappie” in de betekenis van “dwaalgeest” werd aanvankelijk in de crisistijd slechts af en toe gebruikt, maar geleidelijk werd dat steeds frequenter tot uiteindelijk, ten tijde van dit blog, najaar 2021, het echt dé slinger-maar-te-pas-en-te-onpas-de-lucht-in-term werd van het jaar.
Al dan niet skeptische duidingsblogs schoten her en der uit de grond als paddestoelen, maar kerndiscussies over Corona en ook wel andere skeptische onderwerpen speelden zich niet (langer) hoofdzakelijk in en onder blogs af, maar met name op Twitter, Facebook en LinkedIn.
Tweets worden door Google en andere zoekmachines makkelijk teruggevonden en zijn snel en gemakkelijk te citeren, want: kort. Op Twitter is de tekenlimiet per post vandaag de dag 280 tekens. En een Twitter-link-url invoegen is een fluitje van een cent. Het beperkte kader van Twitter noopt echter tot drastische inperking, dus ook argumenten moeten in minimale woordhoeveelheden genoemd worden en draadjes, soms wel met zestig delen, werden onontkomelijk en zodoende werd daar ook weer iets op gevonden: de Thread Unroller. De tegenhanger van de onbeperkte tekenhoeveelheid reacties en discussies op skepsis.nl onder de blogs zou ik inmiddels omschrijven als uitermate matjes. Wat mij steeds meer begon op te vallen was de ongelooflijk rauwe toon op Twitter, het gebrek, en soms zelfs de complete afwezigheid van solide argumenten, het schelden en de overheersende anonimiteit van veel posters.
Toen zelfs de toch altijd zeer gematigde en uitermate onderbouwde mede-oprichter van Stichting Skepsis, Marcel Hulspas op Twitter op niet misverstane toon begon uit te varen, en ook al het woord “wappie” gebruikte, moest ik toch even slikken.
Maar misschien schrok Hulspas er zelf ook van! 😉
Een selectieve blik, uitgezocht naar inhoud van dit blog, op opiniemaker Chris Klomp’s website, namelijk daar waar het gaat over “wappies”, illustreert mijns inziens de blinde vlekken die aan beide zijden, de “skeps en de altos”, van de (Corona-)strijd aanwezig zijn. Ik heb één zin in rood gezet, die mijns inziens toch tot nadenken kan stemmen, gezien de rest van de titels: “Kap eens met die haat richting journalisten”. Tevens heb ik het gebruik van het woord “wappies” in vet gezet.
Zo postte op 15 augustus 2020 Pepijn van Erp als reactie op een post van het Twitter account “Ethiek is overal” bij een foto van een Corona-betoging met daarin weliswaar geblurde kinderen met een “Davidsster” de volledige naam van de vader van de twee kinderen. Ofschoon Gert van Dijk van het “Ethiek is overal” account dus juist postte om iets aan de kaak te stellen, viel dat bij mij in de verkeerde aarde als zijnde een tweet die voor extra rottigheid kan zorgen. Dat mijn inschatting correct was, bleek ook, want eronder verscheen bijvoorbeeld al spoedig de ongeblurde foto van de kinderen (die overigens nog steeds online staat ten tijde van het schrijven van dit blog). Toen ik gealarmeerd hierover bij Jan Willem Nienhuys aan de bel trok, reageerde Nienhuys niet. Van Erp verwijderde de tweet wel.
Blok, blokker, geblokt
In april 2020 werd ik opeens zonder verklaring, ook na een paar keer online navragen, op Van Erps persoonlijke Twitter account geblokkeerd. Op Twitter reageer ik vanuit mijn betrokkenheid bij Stichting Skepsis af en toe op hem, naar mijn weten en herinnering altijd goedgezind dan wel beschaafd. Gemaild had ik hem al niet meer sinds november 2019. Dit vraagt om een korte toelichting. Van Erp en ik mailden als het zo uitkwam, en dat ging veel over de zaak Robbert van den Broeke en ook wel over kloptdatwel.nl zaken. Omdat de van den Broeke zaak een langdurige was, beloopt het aantal emails in de vele honderden, om precies te zijn: 4483 mails van mij naar Van Erp, waaronder nadrukkelijk ook veel groepsmails, omdat er veel mensen meededen met de Robbert van den Broeke discussie, en 945 mails van Van Erp naar mij. Precies een jaar later blokkeerde hij mij ook op het Twitter Skepsis account dat hij beheert. Dit was voor mijn gevoel toch van een andere orde. Blokken doe ik zelf al geruime tijd (vermoedelijk een paar jaar nou) in het geheel niet meer. Immers: Twitter blijft toch wel zichtbaar, tenzij je je account geheel op slot zet. Blokkeren roept in feite het maken van screenshots op, omdat je niet onderaan de tweet kan aansluiten voor je reactie(s). Met blokken stuur je een bericht naar de ander: “Jij doet voor mij niet meer mee”. Ik bleef en blijf ook op Van Erps tweets reageren, maar dus gedwongen indirect, dus via screenshots, en zeker toen ik besloot dit blog over mijn ontluisterende waarnemingen over skeptische discussies te schrijven. Hier is een voorbeeld van mijn manier van reageren.
Hij had me een keer kort ontblokt, toen Eelco de Rook, een online Twitter vriend, kort met mij Van Erps blokgedrag op Twitter besprak, maar na een zeer korte uitwisseling waarin Pepijn van Erp naar mijn stellige indruk niet ter zake doende argumenten gaf en gewoon niet scherp was, en ik dit ook opmerkte, ging ik weer op de blok.
Zijn inmiddels collega-Skepsis bestuurslid, sinds ongeveer lente 2021, medisch journaliste Aliette Jonkers blokte me reeds in vroeg 2020 nadat ik na haar optreden over het Corona Virus in Koffietijd had opgemerkt dat ik de “dokterlook” van haar profielfoto leuker vond dan haar “glamourlook”, wat ze ten onrechte als een belediging opvatte. Wat ik ook verzoenend zei, maar toen was het al te laat. Het was gewoon zomaar een opmerking, maar niet ad hominem bedoeld, ik kende haar slechts van die profielfoto waarop ze een witte blouse draagt wat bij mij een positief “doktergevoel” creëerde. Toen ik even later wel inhoudelijk reageerde en onderbouwde, over griepcijfers in de VS die zij mijns inziens in haar optreden in Koffietijd verkeerd geïnterpreteerd had, hoorde ik nooit meer wat en bleef ik voor eeuwig door haar geblokt (mijn accountnaam was toen nog Robbert van den Broeke gerelateerd @genverbrander10).
In feite kan geblokt zijn aanvoelen als een vorm van censuur. Betreffende tweets zijn als je zelf ingelogd bent niet meer zichtbaar en er ontstaan bij voortduring mededelingen van Twitter: “Je kunt deze Tweet niet bekijken omdat deze account-eigenaar beperkt wie zijn Tweets kan bekijken”.
Wat rest er van enthousiasme en welwillendheid aan skeptici-zijde als mensen die (deels) anders denken willen bijdragen aan discussies? Op kloptdatwel.nl werd er op een gegeven moment na de blok van Van Erp op mij gereageerd op wat tweets van mij, en Pepijn van Erp reageerde op kloptdatwel.nl als volgt: “Ik heb de discussie over Oomen toch maar gewist, dat leek me niet erg zinvol en voedt alleen maar haar merkwaardige obsessie met Skepsis, Kloptdatwel en mijn tweets.”. Betreffende reacties over mij, inclusief zijn eigen reactie, zijn inmiddels integraal door Van Erp verwijderd.
Achter de schermen mailde ik Jan Willem Nienhuys wel eens over de steeds meer uitblijvende discussie onder de blogs van skepsis.nl, en ook wel over kloptdatwel.nl en de uitingen van Van Erp en maakte daar ook een paar keer melding van op Twitter omdat ik graag met open vizier werk. Mijn meer recente mails gingen ook over de ad hominems zoals het frequent gebezigde woord “ophitscreationist” door Van Erp. Maar na Rob Nanninga’s overlijden, en met een gereserveerdheid die ik in toenemende mate bij Nienhuys meende te ontwaren, boterde het niet meer zo tussen Nienhuys en mij. Toen ik een keer kritiek had op het reilen en zeilen van Skepsis/Kloptdatwel, reageerde Nienhuys in een email van donderdag, 22 december 2016 dat hij niet open stond voor kritiek dan wel feedback van mensen die “niet eens” abonnee of donateur van Skepsis zijn (ik was dat wel in het verleden). Ik zie niet in hoe dat een verschil maakt. Tot mijn verbazing schreef Jan Willem Nienhuys mij nu dat “ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is” en op mijn ad hominem mails reageerde hij al helemaal niet. De non-ad hominem regel die voor mij gold, gold blijkbaar niet voor Skepsis bestuurslid Pepijn van Erp. Een ongemakkelijk idee begon zich bij mij op te dringen: werd er hier wellicht met twee maten gemeten door de twee wiskundige bestuursleden van Skepsis: Nienhuys en Van Erp?
Heel af en toe had ik via Twitter ook contact met Catherine de Jong van de Vereniging tegen De Kwakzalverij die nauw betrokken is bij het Skepsis bestuur en daar bijzit in vergaderingen. Ik vroeg haar met Van Erp te praten om te vragen zijn blokkade tegen mij op te heffen, omdat dit bepaald geen eenheidsbeeld schept bij mensen die wij, met name Rob Nanninga, Jan Willem Nienhuys, Pepijn van Erp en ik dus, in het verleden gemeenschappelijk onder de loep hadden genomen, zoals dus de genoemde Hoevense Robbert van den Broeke. Dit vragen stootte op verzet, De Jong zei dat Van Erp persoonlijke besognes had, maar toen ik daarop stelde dat iedereen die heeft en dat dat naar mijn mening geen reden is voor dit soort vijandigheden, werd het stil.
De Pandemie bleef plagen en de gemoederen op Twitter liepen steeds hoger op, niet in het minst door mensen als Janet Ossebaard, Donald Trump en QAnon aanhangers, maar mijns inziens zeker ook door mensen die in steeds sterkere bewoordingen hun afkeur lieten blijken. Dit was allang geen geciviliseerde discussie meer, maar eerder een bloedig uit elkaar trachten te trekken van “tegenstanders”. De Abuse knop van Twitter werd vaker dan ooit aangeklikt.
Al deze uitingen zijn 100% letterlijk overgenomen van Twitter accounts in 2020-2021 en met name geuit op de volgende Twitter accounts: Skepsis bestuurslid @pjvanerp (de meerderheid), Skepsis bestuurslid @aliettejonkers, @DanielTuijnman e.a.. De uitspraak links boven “Muil houwe, wappie” stamt van Chris Klomp.
De prijs van grievende woorden
Al in de vroege opmaat van Skepsis had zich een zeer onverkwikkelijke zaak voorgedaan, waaruit bleek dat het uiten van wantrouwende, grievende woorden zeer hard kan aankomen als iemand toch al niet lekker in zijn vel zit. Het betreft de zaak rondom de Franse psycholoog Michel Gauquelin. De Mars-effecthypothese werd voor het eerst gepubliceerd door Gauquelin in 1955 en stelde dat Mars vaker bepaalde posities aan de hemel inneemt bij de geboorte van sportkampioenen. Jan Willem Nienhuys was pas na Gauquelins overlijden met alle data aan de slag gegaan, maar dit weerhield hem er niet van Gauquelin postuum stevig aan te vallen.
Dit is een van de grootste breinbrekers onder skeptici geweest: bestaat er dan tóch meer dan skeptici voor mogelijk houden? In 1991 organiseerde Skepsis een Europese skeptische conferentie, ‘Astrologie kritisch bekeken’, waarop dit Mars-effect uitvoerig besproken werd. Deelnemers waren onder andere astrologie/psychologie kopstukken: Rudolf Smit, Geoffrey Dean, Suitbert Ertel en Michel Gauquelin. Gauquelin werd na het uitbrengen van zijn Mars-effect data overvallen door een stortvloed aan aanvallen van skeptische zijde en deze zaak heeft letterlijk meer dan een halve eeuw geduurd en tot ver na Gauquelins overlijden. Deze pennenstrijd vindt ook zijn uiting in het boek Tests of Astrology (Pagina 79, uitgave 2016. Auteurs Dean, Mather, Nias & Smit): “Later, in Dutch, in his 2012 obituary of Paul Kurtz, Nienhuys says Gauquelin “alleged” the Comité Para had replicated the Mars effect, implying (wrongly) that they hadn’t, see […]. He then accuses Gauquelin of cheating (“I cannot call it otherwise”) and of deceiving people about his data, both of which are untrue, but says nothing about the extraordinary bad behaviour of Mars effect skeptics including Kurtz that led to accusations of self-serving bias, see […], the same self-serving bias that Nienhuys seems incapable of avoiding.” De betreffende Nederlandse zin van Nienhuys luidt: “Een Frans skeptisch comité (CFEPP) had namelijk nogmaals de claim van Gauquelin onderzocht, en ontdekt dat Gauquelin vals speelde. Anders kan ik het niet noemen.”
Gauquelin pleegde, toen ook zijn tweede vrouw hem verlaten had, in deze voor hem kwetsbare tijd op tweeënzestig jarige leeftijd en 128 dagen na dit skeptische congres zelfmoord.
Achter de schermen was er een fikse botsing hierover geweest tussen Rudolf Smit en Rob Nanninga, toen Nanninga anderhalf jaar na dato een ingezonden brief van Smit in TvP (Tijdschrift voor Parapsychologie, In Vol 77, Nr 3, 2010), over deze zaak onder ogen had gekregen. Smit had scherpe kritiek geuit op de werkwijze van skeptici in het algemeen en Nanninga, die dacht dat hij ook Jan Willem Nienhuys had bedoeld, had toen als harde eis aan Smit gesteld: rectificatie in de vorm van excuses. Toen wat later bleek dat Nanninga de lezersbrief niet goed gelezen had, kwam hij terug op zijn harde eis en bleek zijn commitment aan zowel de waarheid als de zachtheid, want hij gaf in verzoenende en opmerkelijk zachte woorden zijn ongelijk toe (volledige correspondentie hierover in bezit van CO).
En ook binnen de bestuursgelederen van Skepsis borrelde (en borrelt?) het soms heftig(er). Dat begon al heel vroeg, toen naast Jan Willem Nienhuys en Rob Nanninga ook Marcel Hulspas bestuurslid was. Deze drie waren er vanaf het begin bij, Nanninga wordt vanaf het tweede nummer van de Skepter als bestuurslid genoemd. Uit de colofon van alle Skepters is goed te zien hoe de functies wat verschoven, nieuwe mensen erbij kwamen en weer weggingen, maar de harde kern bestaande uit Marcel Hulspas, Jan Willem Nienhuys en Rob Nanninga, bleef.
Totdat opeens Marcel Hulspas vanaf het Skepter nummer van december 2002 opgestapt bleek. Achter de schermen speelden hoog oplopende emoties die gingen over de behandeling van christelijke geloofszaken in de Skepter, waarbij Rob tegenstander was, en Marcel voorstander. Jan Willem Nienhuys over het vertrek van Hulspas: “Eind 2002 veranderde er het een en ander bij Skepsis. Hoofdredacteur Marcel Hulspas van Skepter wilde een door mij op zijn verzoek vertaald en samengevat hoofdstuk van een boek van de Engelse psycholoog Nicholas Humphrey afdrukken. Rob was het daar niet mee eens: het was een ongenuanceerd antireligiestuk, en bovendien was het stokoude koek, het was namelijk een bekende Amnesty-lezing die al vijf jaar op internet stond. Ik vond bij nader inzien – mijn vertaling was al af – dat Rob wel gelijk had. Zulke oude buitenlandse afgelebberde stukken, dat is niks voor Skepter. Hulspas deed toen al een tijd steeds minder aan Skepter. Hij was al lang bezig met een boek over de bronnen van het Oude Testament, dat uiteindelijk in 2006 verscheen. Ook maakte hij vage toespelingen op uitbreiding van het werkgebied van Skepsis: niet alsmaar ufo’s, alto’s en astro’s, maar een frontale aanval op religie en never mind de vrijdenkers van De Vrije Gedachte. Het resultaat was dat hij besloot subiet te breken met Skepsis.”
Dat deze strijd om “skeptische tolerantie” van alle tijden is, bewijst een willekeurige zin uit de Wikipedia pagina over de prominente en reeds genoemde skepticus Paul Kurtz: “Tijdens de conferentie van de Council of Secular Humanism in Los Angeles (7–10 oktober 2010) waren er duidelijk spanningen over de toekomst van het humanisme toen Kurtz aandrong op een meer toegeeflijke benadering van religie, terwijl zijn opvolgers een meer strijdvaardiger houding wilden.“
Dit eerste kleurennummer van de Skepter ken ik sinds de Robbert van den Broeke tijd 2005-2006 wegens het “Paranormale pimpelmezen”. Op een gegeven moment had ik namelijk het genverbrander.nl domein ter verkoop aangeboden en ik had de opbrengst aan de Nederlandse Vogelbescherming beloofd. De fraaie Pimpelmees-voorkant had ik toen gebruikt voor de website. Helaas waren er geen kopers en ik deed de domeinnaam in maart 2015 gratis over aan Stichting Skepsis via Pepijn van Erp. Pas sinds het schrijven van dit blog weet ik dat dit vrolijke geel-groene nummer van de Skepter met mijn favoriete diersoort erop: de vogel! van Rob Nannninga’s hand is in zijn eerste hoedanigheid als hoofdredacteur van de “Skepter”.
Wrijvingen dan wel verschillen in ambities bleken ook uit het feit dat Jan Willem Nienhuys in 2009-2010 een uitstapje maakte naar de Vereniging tegen de Kwakzalverij, waar hij opeens webmaster bleek te zijn en aldaar in korte tijd veel artikelen van zijn hand publiceerde. Ik was daar destijds erg verbaasd over, omdat hij opeens weg leek te zijn bij Skepsis.nl en mailde er uitvoerig over met Nanninga en Nienhuys. Op maandag 11 mei 2009 schreef Rob Nanninga mij: “Ze hebben JW gevraagd of hij websiteredacteur wilde worden en dat lokte hem blijkbaar wel aan. Verder weet ik er niet veel van. Ik wist ook pas dat hij een dik boek over China had geschreven toen het uitkwam.” en op dezelfde dag: “Hij is feitelijk overgestapt, al heeft hij dat niet aangekondigd (ik zag het ook pas toen ik de website van de VtdK bekeek).” Na ruim een jaar bleek dat bij Nienhuys na enige tijd de emoties zeer hoog opgelopen waren en hij, naast woordvoerder, zelfs geen lid meer was van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Rob was er terughoudend over en schreef onder andere dat hij wel leukere zaken te doen had.
Jan Willem Nienhuys’ Vereniging tegen de Kwakzalverij-exercitie duurde niet lang. Zo’n anderhalf jaar later, in najaar 2010, was Nienhuys met een stille, richting de buitenwereld, edoch ook slaande trom, achter de schermen, vertrokken. Redenen van zijn vertrek kwamen ondermeer voort uit zijn onvrede met het VtdK beleid. Nienhuys had kritiek op de VtdK omdat die volgens hem al sinds mensenheugenis geen eigen onderzoek meer had gedaan, maar er wel altijd als de kippen bij was om kritiek te leveren op onderzoekjes van de Stichting Skepsis, voorts voornamelijk op louter doktoren-inbreng gericht was en volgens hem op onzorgvuldige wijze de publiciteit zocht. Ik mailde de VtdK ook om te vragen naar dit vertrek. Daarop kreeg ik op donderdag 25 november 2010 een mijns inziens eigenaardige reactie. Ik zal opnieuw parafraseren om het emailgeheim te respecteren. Er werd bevestigd dat Nienhuys na een meningsverschil geheel en al weg was en een voorstel van mij om hun Twitter logo te ontwerpen (een ideetje dat ik toen had, don’t ask) werd afgewezen wegens mijn publicaties over uittredingen en astrale erotiek. Ik behoorde immers tot de “partijen die bestreden werden” (deze formulering werd letterlijk gebruikt).
Dit is natuurlijk ad hominem als zijnde geplaceerd over een persoon als geheel. Immers: wegens boeken over mijn “astrale” uittredings-ervaringen, werden ook mijn grafische ideeën verworpen. Het was wat mij betreft begrijpelijk geweest als ik een medische kwakzalver was geweest, maar mijn publicaties over uittredingservaringen zijn gewoon dat: een beschrijving en duiding van universele bewustzijnservaringen, wat niets te maken heeft met medische kwakzalverij. Dit werd ook zo gevoeld door Nienhuys die verder nooit kwaad zag in mijn “astrale activiteiten”.
Genoemde mede-oprichter van Skepsis, Marcel Hulspas, bleek in 2013 overigens evenmin een liefhebber van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, zoals blijkt uit het fulminerende stuk dat hij publiceerde op ThePostOnline.
Maar ook tussen Nienhuys en Nanninga boterde het niet altijd, waarbij Rob Nanninga de voorstander was van grotere tolerantie jegens de acties van andersdenkenden, zoals “zelfs” publiek spreekrecht voor mensen die “gevaarlijke onzin verkopen”.
Dit bleek in 2010 uit een steekspel over en weer naar aanleiding van een Skepsis blog met betrekking tot een lezing van de nog immer actieve Johan Oldenkamp. In een mail die Rob Nanninga volgens mij als enige ooit van al zijn mails onderaan met “Deze mail is privé” labelde (niet de mail bij deze alinea afgebeeld), schreef hij dat zijn ethiek afweek van die van Jan Willem Nienhuys (geparafraseerd en onder weglating van de rest). Het betreffende blog werd later door dit gesteggel in het geheel van de Skepsis website verwijderd.
De meeste woorden bijten niet. Maar woorden die tolerante subtiliteit, vertrouwen in de goedheid van de waard dan wel onderbouwing missen, of een combinatie van deze probleem-uitlokkers, kunnen zeer ernstige gevolgen hebben. Dit soort woorden lijkt bezig met een scherpe opmars wat een schokkende afspiegeling vond in het (Social Media) Tijdperk van Donald Trump met als absolute anti-climax de bestorming van het Capitool die ik, als sinds 2017 officieel Amerikaanse, met tranen in de ogen en vanaf veilige afstand in Davis in Californië op het nieuws aanschouwde.
De gevolgen van harde, dan wel ontspoorde woordenstrijden kunnen financieel zijn. Er hangt een stevig prijskaartje aan rechtszaken. Er kunnen ook acties en daden uit voortkomen, misdaden zoals brandstichting, aanslagen, soms zelfs met dodelijke afloop, zoals bij de QAnon al meerdere keren het geval was.
Aangezien mijn verhaal Stichting Skepsis blijft volgen, volgt ook hier het voorbeeld van verschillen tussen de online actieve bestuursleden van Stichting Skepsis. Skepsis bestuursleden die online dan wel publiekelijk (TV, radio enzovoort) goed zichtbaar waren en zijn, waren altijd in de minderheid. Wist Rob Nanninga al die jaren 1987–2014 met zijn veelal lange en diepgaande artikelen over heikele onderwerpen succesvol kosteloos uit de handen van boze ontvangers te blijven, zo lukte dat Van Erp in een veel korter tijdbestek niet.
Nanninga had het in 1994-1995 in een rechtszaak eenmalig moeten opnemen tegen de aanklager Wies Moget, die mensen in een sekte-achtige setting valse en schadelijke herinneringen aanpraatte, wat Nanninga succesvol had aangekaart, waarop Mogets instituut zonder steun van de GGD en de sociale dienst kwam te zitten. Hij was echter zo degelijk onderbouwd dat alle aanklachten door de rechter verworpen werden en Moget alle gemaakte juridische kosten moest terugbetalen. Rob Nanninga staat ook bekend om zijn eerder beschrijvende stukken waarin meestal slechts op subtiele, dan wel bewust onderkoelde wijze de aanklacht naar voren komt. Hij gebruikte geen expliciete, grievende termen, en als hij ze wel gebruikte, waren ze zeker niet talrijk, goed ingebed en duidelijk niet in de teneur van los hagel geschreven.
Jan Willem Nienhuys aan het woord over Robs zorgvuldige en milde karakter: “Rob was ook de instigator van andere Skepsis-experimenten zoals […] Bij al die gelegenheden en ook vele andere viel het op hoe respectvol Rob omging met ‘andersdenkenden. […] Rob was een perfectionist. Alles bij elkaar schreef Rob zelf ruim 600 pagina’s aan grondig nagezochte artikelen, en legde daarmee de lat behoorlijk hoog. […] Rob was in zekere zin de skeptic’s skeptic. Veel skeptici en rationalisten zijn geneigd voor eigen parochie te preken, maar daar moest Rob niets van hebben. Hij was wel streng in zijn opvattingen, schreef stadslegendenonderzoeker Peter Burger me, maar mild in zijn uitingen. Hij was typisch een man van redelijkheid en samenwerking. […] Rob vertelde wel eens dat als hij aan een onderwerp begon, hij er vaak niets van wist, maar dat hij erover las totdat hij het snapte. U begrijpt wel dat dat hard studeren was. Hij was erg bezorgd dat door een fout van hem Skepsis aan wetenschappelijke geloofwaardigheid zou verliezen.“
In de lijn hiervan: Nanninga schreef mij naar aanleiding van zijn stuk over de Moon sekte, dat hij toch een tikkeltje gespannen was of iemand hem nog ging aanklagen, maar dat gebeurde nooit, en de zaak Moget kostte Skepsis qua financiële kosten niets tot zeer weinig.
De rechtbank in Groningen wees op 15 december 1995 de eis af omdat ze vond dat Skepsis niet beledigend of onnodig grievend was geweest en Nanninga zijn beweringen goed had onderbouwd. Wikipedia
Zoals gezegd lukte het Skepsis bestuurslid van Erp niet om uit ernstige Skepsis problemen te blijven. Hij schreef een blog over de Amerikaans-Italiaanse kernfysicus Ruggero Santilli en gebruikte een paar zinnen en formuleringen die de Santillis in dermate grote woede deden ontsteken, dat ze (Ruggero Santilli met in zijn kielzog zijn echtgenote Carla) zowel Pepijn van Erp, Skepsis voorzitter Frank Israel en als ook Van Erps provider in 2016-2017 als “drager van de grievende woorden” aanklaagden. Frank Israel had er in het geheel niets mee te maken, maar de gegriefde Santilli was niet te stuiten en als Van Erp en Israel niets zouden doen, zou Israel (en natuurlijk ook Van Erp) zijn inreismogelijkheden in de Verenigde Staten zwaar bemoeilijkt zien wegens deze rechtszaak die dan uitstaande zou blijven. Dat zou voor Israel inderdaad een probleem geweest zijn, want hij reisde als astronoom regelmatig naar de Verenigde Staten.
Van Erp had met name de volgende zinnen gebruikt die Santilli als potentiële inkomstenderving zag, waarbij vooral de titel zelf een doorn in het oog was: “The Continuing Stupidity of Ruggero Santilli”, “fringe scientist Ruggero“ en met als venijn in de staart, de laatste zin: “Is Santilli just a mad professor? Or is he a cunning scam artist trying to sell his ‘Santilli-ofocus-scopes’ (or even better: stock in his businesses) to people who fall easily for sciency sounding nonsense? Maybe both …” Misschien had Van Erp de tekst in het geheel kunnen verwijderen of de gewraakte zinnen eruit kunnen halen en wijzigen, maar dat deed hij niet. En dat kwam hem op een zeer dure zaak te staan, een rechtszaak die Stichting Skepsis bijna een kwart miljoen dollar (ruim twee ton aan euri) kostte. Santilli wilde een schadevergoeding die mogelijk zelfs in de miljoenen zou lopen.
Rob Nanninga had door een zeer sobere leefwijze (hij leefde bij zijn moeder in huis en vroeg zeer bescheiden honoraria voor al zijn Skepsis diensten) de Skepsis buffer weten op te tillen naar een vergelijkbaar bedrag, een kwart miljoen euro, en bijna al dat geld ging er in de loop van deze rechtszaak uit. Jan Willem Nienhuys over deze sobere monnik mentaliteit van Rob: “Rob was al vanaf eind 1999 bezig met de website, met hoofdzakelijk stukken die eerder in het blad waren afgedrukt. Robs idee was dat de informatie die het blad leverde, tegen de laagst economisch haalbare prijs voor de abonnees en voor het grote publiek beschikbaar moest komen. Het resultaat was dat de financiële positie van Skepsis nu gezond is, maar dat Rob zichzelf te kort deed, door zich te manoeuvreren in een situatie waarin hij zwaar onderbetaald werd en mede door de druk van de sociale dienst klem zat. Eigenlijk dacht hij nauwelijks aan geld behalve als het op was, en hij was dag in dag uit met Skepter bezig. Ironisch, als je bedenkt dat de vijanden van Skepsis denken dat wij vorstelijk door Big Pharma worden betaald.“
Skepsis stond het water tot aan de lippen en deed met succes een beroep op de donateurs, waarbij er meerdere (zeer) gulle gevers waren (donaties tot zelfs 20.000 euro van één gulle gever) die anoniem wensten te blijven. De zaak liep uit op een ontheffing van Frank Israel, omdat hij er aantoonbaar niets mee te maken had, en een schikking voor Van Erp, waarbij Van Erp de titel aanpaste en de gewraakte laatste zin verwijderde. Maar het uitgegeven geld aan advocaten kwam niet meer terug. Skepsis wist de buffer naar verloop van tijd weer naar het oude peil terug te brengen door de zeer trouwe gulle-gevers achterban. Jan Willem Nienhuys schreef er ook een stuk over in de Skepter.
Pepijn van Erp had niet lang daarna, in 2018-2019, nog een rechtszaak die eveneens ging over grievende woorden van Van Erp. Een boekrecensie waarin Van Erp onder andere het woord “plagiaat” had gebruikt, maakte publicist, fotograaf en ondernemer Willem Middelkoop kwaad en hij sleepte Van Erp voor het gerecht. De rechter wees de eisen echter af.
Hoe dan wel?
Voor ik hieronder een reeks skeptische drogredenen zal voorleggen, kom ik langzamerhand op de top van de berg aan. De conclusie dient mijns inziens te luiden dat de discussie tussen “skeps” en “altos”, in een nieuwer jasje ook “skeps” en “wappies”, genoemd nooit echt goed is geweest. En dat ook het Skepsis bestuur onderling soms met elkaar over de grond aan het rollebollen was. Én met “zusterorganisatie” De Vereniging tegen de Kwakzalverij! Er waren vele mensen zoals Rob Nanninga, Rudolf Smit en ik die heel graag in de bonte discussie gebleven waren, maar de strijd werd vaak gewoon te hard en mensen raakten gekwetst, en durfden niet of niet meer. Datzelfde gebeurt nu, en in mijn optiek dan nog eens maal tien, op social media nadat de wereld in de Pandemie stortte. Crisistijden gooien olie op het vuur omdat mensen in de stress schieten.
Uitdrukkelijk op persoonlijke noot wil ik wat meer de diepte ingaan, en omdat dit een blog is, denk ik dat ik dat mag. Wat is er toch aan de hand dat discussiëren met andersdenkenden zo moeilijk blijkt te zijn, en ruzies bijna onvermijdelijk lijken? Is het eigen gelijk zo belangrijk dat het belangrijker is dan de medemens die (deels) anders denkt?
Mijn theorie is dat de verklaring kan worden gevonden in het Franse mid 17e eeuwse woord “chagrin“, Nederlands “chagrijn(ig)”. In het Nederlands wordt dit woord eerder algemeen gebruikt om een slecht humeur aan te duiden. De diepe verborgen betekenis van mensen die boos uithalen naar elkaar, elkaar uitschelden, elkaar niet willen horen, elkaar blokken, is een gevoel van zich niet goed voelen, wat mijns inziens voortkomt uit verdriet en “leefstress”. En zeldzaam zijn de mensen die in het geheel geen verdriet en/of leefstress kennen! Hoe we daarmee omgaan is een tweede.
Eerder stelde ik de vraag waarom het gevoel van “Voor de wolven gegooid” op kloptdatwel.nl zo sterk is. Ik ben tot de conclusie gekomen dat de moderator zelf aan de wolven overgeleverd is geweest en dat er toen ook niemand voor hem opkwam. Verdriet. Dat is een vicieuze cirkel die alleen met liefde doorbroken kan worden.
Dit blog ontstond uit onvrede over met name het skeptische handelen en ditto uitingen van Skepsis bestuurslid Pepijn van Erp. Daar wil ik geen doekjes om winden. Maar ik denk nu te weten waaruit Van Erps “chagrin” bestaat na het beleven van een heuse en heftige Californische trip (achter de schermen ben ik bereid dit gedeeltelijk toe te lichten). Dat maakte me ogenblikkelijk 100% meer begripvol, ik was zelfs dagen van de kaart uit puur medeleven. Ik maakte hier melding van op Twitter. Maar toen ik na mijn Twitter meldingen toch weer nieuwe “not-niceties” op Van Erps Twitter account zag, bedacht ik dat iedereen in dit leven keuzes maakt. Iedereen heeft in meer of mindere mate trauma’s en “challenging” eigenschappen, zoals de Amerikanen zo mooi zeggen (“challenge” in plaats van “zwakheid” of iets dergelijks). Vandaar dat ik van mening ben dat bijsturen hoe dan ook gewenst is.
In dezen wil ik graag zonder beschuldigende vingers naar wie dan ook wijzen op wat ons verbindt: al het verdriet én geluk dat meekomt bij het leven op deze ongelooflijk zeldzame en mooie planeet. Een planeet die precies nu onder zware druk staat wat zich in Climate Change spiegelt. Van het nieuws word je niet vrolijk of je moet een sadist zijn. Internationale samenwerking zonder uitsluiting van welk land dan ook is de enige optie gebleken, maar daar gaat er al genoeg spaak. Pas als alle landen elkaar serieus nemen en proberen te werken met de verschillen en de overeenkomsten heeft deze ongelooflijk bonte planeet weer een kans. En met de mensen, de dieren en de natuur in het algemeen. Op microniveau vertaalt zich deze enige kans in onderling respect voor de verschillen en overeenkomsten. Geen woorden als “wappies” en “Jij bent dom” meer gebruiken, niemand is meer waard dan de ander. Gelijk of ongelijk hebben, is minder belangrijk dan een beschaafde samenleving waarin niemand uitgesloten wordt. Dus geen drogredenen gebruiken, niet uitschelden, niet blokken, plezier en positieve lessen! proberen te vinden in de verschillen in plaats van afschuw, en van daaruit proberen de toekomst veilig te stellen voor de kinderen van deze aarde, mensenkinderen, dierenkinderen en alle natuurkinderen.
En wat ook belangrijk is: als je toch wilt discussiëren, probeer dan werkelijk open te staan voor argumenten die hout snijden. Iedere zichzelf en de ander respecterende discussiedeelnemer moet bereid zijn zonder angst en ik zou zelfs zeggen: met trots bepaalde vooringenomenheden achter zich te laten en desnoods zelfs hele delen van de eigen wereldvisie op de schop te gooien. Trots wegens de bewezen moed die je daarmee getoond hebt. Als je niet bereid bent maar iets bij te stellen, dan wel bij te leren, kun je spreken van een schijnpositie tegenover de ander. Dat is niet respectvol. Voor mij is Rudolf Smit, die zijn astrologie denkbeelden opzij zette, zelfs toen hem dit drie jaar lang een flinke identiteitscrisis opleverde, een groot voorbeeld.
Hoe moeilijk en moeizaam ook, de discussie moet er blijven, en kan mogelijk zelfs op gezegende momenten van samenzitten aan een mooi kampvuur geheel achterwege blijven. Hey, als de buitenaardsen dan toch écht arriveren zodanig dat wij het dan ook zien, dan willen we toch niet alleen nog maar met rooie koontjes van schaamte moeten uitleggen wat al die walmende puinhopen en woorden-puinhopen op de aarde te betekenen hebben?
*Afbeelding bij deze alinea: Journal of Anomalistics / Zeitschrift für Anomalistik, Vol 21, Issue 1, 2021, Society for Anomalistik, Psychology and Psychohygiene
Mrs Screenshot
Iemand noemde me opeens “Mrs Screenshot” op Twitter. Inderdaad maak ik veel screenshots, dit is spontaan zo gegroeid. Pas kort geleden kwam ik op mijn take over deze kant van mij. Ik had weer eens een ingeving en die betrof de nostalgische TV-serie Tita Tovenaar:
Mijn vader is een tovenaar,
Het is echt, het is heus, het is raar maar waar
Een Tita Tovenaar,
Het is raar, het is raar, het is raar,
Hij heeft het ook aan mij geleerd,
Maar soms gaat het wel eens verkeerd,
En gaat het niet zoals ik wil, dan doe ik dit,
En alles staat stil!
Wat is een screenshot anders dan een stilzetten van de situatie? Niet! Het is precies dat: je klapt in je handen (shift+command+4 op de MacbookPro bijvoorbeeld) en de situatie staat stil. Je hebt hem bevroren, voor de eeuwigheid als het moet, of in ieder geval voor zolang de digitale versie bewaard blijft. Het kan mensen ongemakkelijk maken, want niemand is altijd op zijn best. Screenshots kunnen licht op het pad werpen en als het elke dag raak is met de drogredenen en het gescheld, dan moeten we ons eens goed achter onze oren krabben en elkaar respectvol bijsturen.
Bij de volgende opsomming van drogredenen en nog wat zaken die ik zelf heb benoemd, omdat ik niet de juiste, bestaande naam wist te vinden, wil ik uitdrukkelijk zeggen dat dit wat mij betreft geen spelletje wordt of ik de screenshot wel de juiste naam van de drogreden heb meegegeven. Wie denkt dat dat aan de orde is, heeft de strekking van mijn blog nog niet helder voor ogen. Ik heb een paar gerenommeerde lijsten geraadpleegd en ook daar staat in dat het soms lastig is de juiste denominator te vinden, ook omdat een drogreden soms onder een paar paraplu’s lijkt te vallen. Ik nodig de lezer graag uit met me mee te kijken naar de soort van drogreden en desnoods zelf met een andere categorie te komen. Het gaat mij niet om gelijk krijgen met deze lijst, als wel om iets te laten zien. Ik kreeg het verwijt op Twitter dat ik nodige context zou weglaten met mijn screenshots en het verwijzen naar de skeptic fallacies. Mijn reactie daarop is de drogredenen toch echt meestal op zich staan. Als iemand roept: “Je hebt een lagere opleiding dan ik, dus houd je mond”, dan is dat een drogreden, ook zonder context, en wel een ad hominem in dit geval. Als iemand slechts zegt: “Wappie, houd je muil”, dan is dat een drogreden, en wel van de categorie “Verwerpen zonder argumenten”. Slechts in eerder zeldzame gevallen is er mijns inziens inderdaad een uitvoeriger context nodig, zoals die ene keer op Twitter toen ik doelbewust een ad hominem inbouwde als reactie op iemand die echt niet begreep hoe Pepijn van Erp aan het adhomineren was. Ik had slechts als alert erbij geplaatst “A H” (maar die alert werd niet gedetecteerd!). De persoon liep meteen in mijn educatieve valstrik, maar had me al geblokt voor ik uitleg kon geven over de context van mijn ad hominem.
Overigens wordt er inmiddels naar mijn indruk ook steeds vaker met “drogredenen” kennis an sich geschermd, dus weer als “tegenargument” op zich. Misschien kan men anders over het een en ander denken, maar toch denk ik dat de meeste lezers na deze opsomming van screenshots zullen begrijpen waar mijn bezorgdheid ligt.
Drogredenen en andere not-niceties
Op het internet zijn veel mooie opsommingen te vinden over faux-pas in discussies en deze lijsten met foute soorten argumenten – soms kun je het zelfs nauwelijks argumenten noemen – zijn lang. Met deze twee lijsten heb ik gewerkt en veel “argumenten” vallen in meer dan één categorie, ik heb de screenshots slechts één keer ingedeeld, bestandsnamen geven aanwijzingen over andere mogelijke categorieën…
Update 24 augustus 2022 e.v.
Er is een klein jaar verstreken sinds eerste publicatie van dit blog. Op wereldniveau gebeurden en gebeuren er nog steeds ongekend intense zaken, de pandemie die maar niet wil wijken, ook al doen veel mensen graag alsof het daarmee gedaan is, alweer een ander virus dat nu opeens actief over de grens begon te reizen, klimaatrampen in de vorm van dagelijkse, nieuwe duizelingwekkende weerrecords, droogtes én overstromingen, de Rusland oorlog die vrijwel parallel met de start van het Chinese jaar van de Water Tijger, dat in februari van dit jaar begon, uitbrak. De Water Tijger laat in vol ornaat zijn extended brul horen (nog 5 maanden te gaan, mensen). En de emoties onder mensen blijven niet achter. De Wereldvrede, die wil komen, dat staat voor mij persoonlijk buiten kijf, vraagt echter van ons dat we correct met elkaar en de aarde omgaan, dit is mijn bijdrage daartoe.
Met blauwe bolletjes / 🔵 2022 / geef ik de nieuwe fallacies aan, en met een voorbeeld aan de hand van Pepijn van Erp, / 🟢🟢🟢🟢🟢🟢 2022/, geef ik ook aan hoe een drogreden onder een hele reeks aan noemers kan en mag vallen. Ik heb er daartoe zes uitgezocht, maar ik durf erop in te zetten dat u nog meer categorieën vindt. Het gaat nog steeds niet om het “Ik heb gelijk”-categorie-spelletje, het gaat erom dat we correct met elkaar discussiëren. Het geheel van verzamelde types drogredenen, dat ook nog steeds organisch groeit, is sowieso een complex te begrijpen geheel, daarom moet men zich niet op de categorieën dood staren, maar simpel leren begrijpen en dan ook toepassen dat er wel degelijk zoiets bestaat als onzuiver dan wel zo zuiver mogelijk discussiëren. Met andere woorden: de categorieën zijn een hulpmiddel, niet een doel op zich.
Nieuw ingevoegde drogreden: Motte-and-bailey
Ad Hominem (Argument To The Man)/Ad Hominem, Op De Man spelen
Affirming The Consequent / Het Gevolg Bevestigen
Amazing Familiarity / Opvallende Vertrouwdheid
Ambiguous Assertion / Dubbelzinnige Bewering
Appeal To Anonymous Authority / Beroep Doen Op Anonieme Autoriteit
Appeal To Authority / Beroep Doen Op Autoriteit
Appeal To Coincidence / Beroep Doen Op Toeval
Appeal To Complexity / Beroep Doen Op Complexiteit
Appeal To False Authority / Beroep Doen Op Valse Autoriteit
Appeal To Force / Met Geweld Dreigen
Appeal To Pity (Appeal to Sympathy, The Galileo Argument) / Beroep Doen Op Medelijden
Appeal To Widespread Belief (Bandwagon Argument, Peer Pressure, Appeal To Common Practice / Beroep Doen Op “Wat Iedereen Denkt”
Argument By Dismissal / Verwerpen Zonder Goede Redenen Te Geven
Argument By Emotive Language (Appeal To The People) / Emoties Gebruiken Als “Argument”
Argument By Fast Talking / Snel Praten, Snel Redeneren
Argument By Generalization / Generaliseren
Argument By Gibberish (Bafflement) / Gekke Woorden Of Gekke Spellingen Gebruiken
Argument By Half Truth (Suppressed Evidence) / Halve Waarheid (Onderdrukt Bewijs)
Argument By Laziness (Argument By Uninformed Opinion) / Gemakzucht
Argument By Personal Charm / Persoonlijke Charme Inzetten
Argument By Pigheadedness (Doggedness) / Koppigheid, Eigenwijsheid
Argument By Poetic Language / Dichterlijk Worden
Argument By Prestigious Jargon / Prestigieuze Taal Gebruiken
Argument By Question / Vraag Opwerpen
Argument By Repetition (Argument Ad Nauseam) / Stokpaardjes Berijden
Argument by Rhetorical Question / Loze Vraag Opwerpen
Argument By Scenario / Scenario Schilderen
Argument By Selective Observation / Selectief Kijken
Argument By Selective Reading / Selectief Lezen
Argument By Slogan / Kernachtige Zin Eruit Gooien Waar Mensen Wel Mee “Moeten” Instemmen
Argument By Vehemence / Overstemmen, Schreeuwen + Vulgair taalgebruik (aanvulling 7-12-2022)
Argument From Adverse Consequences (Appeal To Fear, Scare Tactics) / Argument van nadelige gevolgen (beroep op angst, bangmakerij)
Argument From Age (Wisdom of the Ancients) / Leeftijdsargument
Argument From Authority / Autoriteitsargument
Argument From False Authority / Valse-Autoriteit-Argument
Argument From Personal Astonishment / Persoonlijke Verbazing-Argument
Argument From Small Numbers / Kleine Getallen-Argument
Argument From Spurious Similarity / Onechte Gelijkenis-Argument
Argument Of The Beard / Baard Argument
Argument To The Future / Toekomst Argument
Bad Analogy / Foute Analogie
Begging The Question (Assuming The Answer, Tautology) / Cirkelredenering
Burden Of Proof / Bewijslast
Causal Reductionism (Complex Cause) / Causaal Reductionisme (Complexe Oorzaak)
Contrarian Argument / Tegenstrijdig Argument
Contra Stichting Skepsis Statuten Doelstellingen
De Skepsis Statuten (Nieuwe categorie, niet van hoofdlijst, ingevoegd door CO op 7 december 2022.)
Changing The Subject (Digression, Red Herring, Misdirection, False Emphasis) / Afleiden Met Iets “Opvallends” Anders
Cliche Thinking / Cliché Denken
Common Sense / Gezond Verstand
Complex Question (Tying) / Complexe Vraag (Binden)
Confusing Correlation And Causation / Verwarrende Correlatie En Causaliteit
Disproof By Fallacy / Weerleggen Door Drogreden
Dehumanization / Ontmenselijking, De Ander Als Minder Dan Jezelf Neerzetten (Niet van hoofdlijst, ingevoegd door CO)
Doxing (door CO ingevoegd, niet van de gebruikte hoofdlijst) / Privé Gegevens Ge/Misbruiken Of Ernaar Verwijzen
Equivocation / Woord-Dubbelzinnigheden
Error Of Fact / Feitelijke Fout
Euphemism / Eufemisme
Exception That Proves The Rule / Uitzondering Die De Regel Bevestigt
Excluded Middle (False Dichotomy, Faulty Dilemma, Bifurcation) / Uitgesloten Midden (Valse Dichotomie, Defect Dilemma, Splitsing)
Extended Analogy / Uitgebreide Analogie
Failure To State / Aanvallen En Veel Vragen Opwerpen, Eigen Positie Obscuur maken
Fallacy Of Composition / Misvatting Van De Compositie
Fallacy Of Division / Misvatting Van Verdeeldheid
Fallacy Of The General Rule / Misvatting Van De Algemene Regel
Fallacy Of The Crucial Experiment / Misvatting Van Het Cruciale Experiment
False Cause / Valse Oorzaak
False Compromise / Vals Compromis
Genetic Fallacy (Fallacy of Origins, Fallacy of Virtue) / Op Wat Voor Afkomst Dan Ook Diskwalificeren
Godwin / Onherroepelijk Op Hitler En Nazi Vergelijkingen Terugvallen (niet van hoofdlijst, ingevoegd door CO)
Having Your Cake (Failure To Assert, or Diminished Claim) / Krenten Uit De Pap (Niet-Beweren Of Verminderde Claim)
Hypothesis Contrary To Fact / Hypothese In Strijd Met Feit
Inconsistency / Inconsistentie
Inflation Of Conflict / Inflatie Van Conflict
Internal Contradiction / Interne Tegenstelling
Least Plausible Hypothesis / Minst Plausibele Hypothese
(Pure) Malice / (Pure) Kwaadaardigheid (niet van hoofdlijst, ingevoegd door CO, nieuwe categorie ingevoegd op 4 januari 2022)
Lies / Leugens
Meaningless Questions / Betekenisloze Vragen
Misunderstanding The Nature Of Statistics (Innumeracy) / Misverstand Van De Aard Van Statistieken (Ontelbaarheid)
Moving The Goalposts (Raising The Bar, Argument By Demanding Impossible Perfection) / De Doelpalen Verplaatsen (De Lat Hoger Leggen, Argumenteren Door Onmogelijke Perfectie Te Eisen)
Motte-And-Bailey
Needling / Steken
Non Sequitur
Not Invented Here / Niet Hier Uitgevonden
Outdated Information / Achterhaalde Informatie
Pious Fraud / Vrome Fraude
Poisoning The Wells / Bronnen In Diskrediet Brengen
Psychogenetic Fallacy / Psychogene drogreden
Reductio Ad Absurdum
Reductive Fallacy (Oversimplification) / Reductieve Denkfout (Oversimplificatie)
Reifying / Reïficeren
Short Term Versus Long Term / Korte Termijn Versus Lange Termijn
Slippery Slope Fallacy (Camel’s Nose) / Glijdende Helling Drogreden (Kameelneus)
Special Pleading (Stacking The Deck) / Speciale Smeekbede (Het Stapelen Van Het Dek)
Statement Of Conversion / Verklaring Van Conversie
Stolen Concept / Gestolen Concept
Straw Man (Fallacy Of Extension) / Van Je “Tegenstander” Een Karikatuur Maken
Tu Aussi, Brutus / Jij Ook, Brutus Zelf Dingen Doen Die Je De Ander Verwijt (niet van hoofdlijst, categorie bedacht en ingevoerd door CO)
Two Wrongs Make A Right (Tu Quoque, You Too) / Fout + Fout = Goed
Weasel Wording / Glibberige Woorden Gebruiken
Het volgende gevaar
En het volgende gevaar ligt mogelijk alweer op de loer. De nieuwe ontwikkeling manifesteerde zich voor mijn bewustwording ervan op 25 september 2021 toen Pepijn van Erp opeens begon te praten over een nieuw boek van filosoof Cees Zweistra, “Waarheidszoekers”, “Ze zijn niet gek, ze zijn niet dom. Ze zijn slecht“. Gevaarlijk, want: als je een bepaald deel van je samenleving als “gevaarlijke mensen” begint neer te zetten, wát is dan de volgende stap? Dat is een balletje dat ik “graag” bij u als lezer wil opwerpen. Nuf said.
Met dank aan Eelco de Rook en Rudolf Smit.
Constantia Oomen
Share this:
The Skeptical Sadness
This blog had a few minor updates in terms of additional examples of fallacies, a larger update on August 24, 2022, some in-between updates after this and a major update again on December 6, 2022, with new fallacies from Skepsis board members Pepijn van Erp and Aliette Jonkers in 2022. These can be recognized by the blue sphere: / 🔵 2022 / at the caption and by the / 🟢🟢🟢🟢🟢🟢 2022 /where it is shown how a fallacy can fall under various categories.
Swamps of Sadness. It is a barren swampland with quicksand-like mud pools. Anyone who becomes depressed while in the swampland sinks into the mud and drowns. Source
“Die Sümpfe der Traurigkeit” appear in Michael Ende’s “The Neverending Story” Featured image: Michael Ende, Die unendliche Geschichte, Illustriert von Sebastian Meschenmoser, Thienemann Verlag, page 60.
t.l.d.r. The collision course and demise of online skeptical discussions demonstrated on the basis of a partial history of the Dutch Skepsis Foundation, its board members, discussion forums and social media, especially Twitter
Content
Skepsis 2005-2014
Kloptdatwel.nl 2011-
The Pandemic
Block, blocker, blocked
The price of hurtful words
How then?
Mrs Screenshot
Fallacies and other not-niceties
The next danger
Update (August 24, 2022 f.f.)
❕Practical note beforehand. In order to make this rich multi-media text quickly retrievable and suitable for various platforms, the smallest size images were chosen. You can view the images in large format by right-clicking “Open image in New Tab”.
Skepsis 2005-2014
In 2004-2005 I became involved with the Dutch Skepsis Foundation, when TV host Irene Moors brought together the heads of Rob Nanninga, Jan Willem Nienhuys, both board members of Skepsis, me and many hundreds of others in the FOK topic about self-proclaimed “There Is So Much More” medium” Robbert van den Broeke.
Robbert van den Broeke discussed his critics Jan Willem Nienhuys and me on his YouTube channel. I have already published a lot about him and the group around him on parameter.blog.
My interest arose from my own background: I had (already, more followed) published a book about out-of-body experiences.
With that I had appeared in, among others, the highly popular Dutch talk show Kopspijkers.
An active time with more than 50 topics about the Hoevense self-proclaimed medium followed. The mostly “paranormal” oriented discussions led via FOK to the website of the Skepsis Foundation, where Rob Nanninga was a board member since 1987 and also editor-in-chief of the Skepsis magazine “Skepter” and webmaster since 2002. I also got to know Nanninga and Nienhuys behind the scenes. A friendship with ups and certainly as many downs followed, but it was clear: something special had arisen here between two official Dutch skeps and myself. Nanninga, for example, had me design the front of the Skepter twice.
I attended several Skepsis conferences and in 2010 the James Randi event in Utrecht.
Rob Nanninga and I also discussed the “para photos” of Van den Broeke together and imitated them successfully.
In addition, I had ties with “the other side”: Merkawah (nowadays: Network Near-Death Experiences) and also visited their conference with well-known attendees such as photographer, astrology researcher and writer Rudolf Smit and cardiologist, researcher and writer Pim van Lommel.
In the years that followed, I purposely stayed close to the Skepsis Foundation. Idealistic as I was, I hoped to build a bridge between the “altos” and the “skeps”. In the early days I called myself spiritual, meaning conscious living, looking for answers to existential questions such as: is the Earth a karmic school for people, does reincarnation exist, is there life after physical death? The skeptical and scientific side also interested me explicitly. With my own background, especially in remembering and writing down dreams and experiencing out-of-body experiences, I hoped to contribute to more knowledge among discussion participants, but also to adjust my own ideas about this spirituality if I discovered shortcomings in it. Gradually I learned a lot and that was not only about the content, but also about the form of the discussion. I had never been taught arguing in school, at least not concerning the forbidden use of fallacies. And I can already tell you that, thanks to my time among skeptics, I also adjusted my ideas substantively, from “Certainly, out-of-body experiences must be proof of life after death” to “There are enough indications that the human mind is very versatile, and perhaps the spirit’s survival after physical death is indeed a reality.” So I started to learn both in terms of content and discussion forms!
The highlight was the discussion about Pim van Lommel’s blockbuster “Consciousness Beyond Life”. In addition to Rudolf Smit, psychologist and philosopher Titus Rivas and anesthetist Gerald Woerlee also made their appearance.
Like me, Rudolf Smit is active on both sides. He was present at the founding meeting of the Skepsis Foundation in the International School of Philosophy in Amersfoort in 1987 (at 8 Dodeweg! ;-)). Incidentally, Jan Willem Nienhuys mentions another location, namely the Humanist Association in Utrecht, but also says that there was an earlier attempt at founding. The first Skepter issue appeared in March 1988. In that issue, essential matters such as the goals of the Skepsis Foundation are discussed. Although Skepsis was founded in response to the ambitions of the Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal, abbreviated: CSICOP, and in particular of its very active founder, skeptic and secular humanist Paul Kurtz, Skepsis wanted to be an entirely Dutch experience. with the aim of bringing together as many noses as possible from as many directions as possible for a fruitful, colorful and broad discussion:
“Conclusions
What can and should Skepsis learn from these experiences of CSICOP in the US? Personally I think three things:
First of all, all attention must be focused on acquiring the broadest possible base of supporters, people from all backgrounds, all levels of education and all professional groups. This is essential to prevent Skepsis from becoming a scientific dispute that is entrenched in its ivory tower.
In addition, we must prevent polarization from being promoted by Skepsis; after all, it is not about being right, being proved right or winning a dispute, but about presenting a ‘reasonably alternative’ view of reality to society that can be very satisfying for everyone in all situations.
We must strive for a spread over the professional fields of the working group members and the board members. At the moment, there is significantly greater interest in Skepsis among doctors, astronomers and physicists than among economists, sociologists and Dutch scientists. If that turns out to be structural, it will be a serious threat to the viability of the good idea called Skepsis. In that respect, we as board members face a major challenge and task in expanding the organisation. Hopefully we will build something that we can look back on with social satisfaction in ten years’ time. Drs. Bert van Gelder is secretary of Skepsis and works as a sociologist at the University of Amsterdam.” Source: Skepter Volume 1, Issue 1, 1988.
Smit’s contact with Nanninga and Nienhuys dates from about 1990. Smit used to be an astrologer, but after a disconcerting experience with an erroneous exchange of client data, where the client in question had been very satisfied with the interpretation intended for another lady, he had rejected the belief in astrological eloquence. On November 10, 1990, Smit gave a lecture at the Skepsis congress and he had also published several times in the Skepter (volumes 1990, 1992, 1995). His turn from practicing astrologer to astrology skeptic caused Smit to suffer three years of depression, but he had the open-mindedness to adjust his worldview and wrote a raw-honest piece about it.
Hot Skepsis topics were next to Pim van Lommel’s book “Consciousness Beyond Life”, the astrology-Gauquelin discussions, the AWARE studies of Sam Parnia and related near-death experiences topics, the Dentures man and the Pam Reynolds case.
During the vigorous discussions, there were certainly some serious chips, such as Martin Bier’s statement that Pim Van Lommel’s book costs human lives. Martin Bier is occasionally, but for many years already active on the two Skepsis websites, on skepsis.nl and on klopdatwel.nl, and has a PhD in physics.
However, the language remained well under control, there was usually no swearing and the impression was not given that – I am exaggerating only a little now, I think – only stupid and smart people exist on this globe.
The discussions among a mixed group meandered on, among others, genverbrander.nl (registered by me first), stenoomen.nl, kloptdatwel.nl and for example tasmedes.nl. Nienhuys posted on the genverbrander.nl forum under the humorous name “Lichtbol”, meaning “Orb”. After years I deleted the relevant pages and discussions, in which there was a lot of participation, my first blog about Pim van Lommel had even received more than 650 responses. I was able to retrieve this blog and a small part of the comments via Internet Archive.
Nienhuys gradually taught me what an ad hominem was.
A bit of a silly comment from me that James Randi was physically so small, could count on a reprimand from Master Nienhuys: “This is an ad hominem, you shouldn’t do that.” I can’t find the relevant exchange anymore, but here’s a link to a detailed sample discussion page on kloptdatwel.nl about Randi and related like Woerlee, with me in the earlier days, in 2012. It took me a while, but: I learned !
With Nanninga I even came to a Flowerpower moment on February 6, 2011: Rob Nanninga: “@ Sten Luckily we agree on this (a warm virtual hug is coming your way ;-)).”
On kloptdatwel.nl, I also got to know Pepijn van Erp (1972, originally a mathematician) from a distance, because I had emigrated to America in October 2011, and Van Erp had ended up at the Skepsis Foundation at exactly the same time, 2011-2012.
Fast forward 2014. Rob Nanninga passed away! He was only 58 years old! I was deeply shocked, my Skepsis friend had traded the temporary for the eternal.
Pepijn van Erp took over from Nanninga and became content manager of Skepsis. He took over Rob Nanninga’s PC, which was chock full of Skepsis activities.
Together, Jan Willem Nienhuys and I worked on the translation of “Fliegergedicht” (by the German Neofolk band Darkwood that Rob loved) for Rob Nanninga’s In Memoriam booklet.
Kloptdatwel.nl 2011-
The discussion about all sorts of paranormal and less paranormal matters continued to grow on the Skepsis branch kloptdatwel.nl, formally operating independently, which has been officially managed by Maarten Koller since 2011, but was actually mainly in the hands of Pepijn van Erp. The moderation by Van Erp in particular was different from that on skepsis.nl under Rob Nanninga.
Now I am not only speaking about my own experience, but certainly also about that of a number of others, who, like me, had come more from the “alternative” – what is called – corner and with whom I also had contact behind the scenes. If I had felt relatively safe on Skepsis.nl, it was different on kloptdatwel.nl. I was attacked no matter what I said and however I tried to professionalize my discussion techniques. The moderator(s) allowed(s) people to be bullied.
You saw fewer and fewer commenters there and certainly a lot less famous people from both the skeptical and non-skeptical angles. Many commentators came and went, including people I knew personally, such as Rudolf Smit, Titus Rivas and board member of SPR, Study Association for Psychical Research, Fred Melssen. Behind and in front of the scenes, Rudolf Smit tried with all his might to reach the moderation, consisting almost exclusively of Van Erp, but it was like shouting in the desert and Smit also disappeared disappointed from the skeptical discussion stage.
A very small club of regular commenters consisting of Jan Willem Nienhuys, “Wilmamazone/”Wilma S”/”Wilma”, “JennyJo”, “MariannedO”, “Hans/Hans1263”, “RV”, “FVerweren/”FrankVerweven”/” FVerweven”, “Renate1” and a few more people held out and still do. This concerns almost largely anonymous accounts, that is to say: the identity of these people is not known to the visitors of the website.
People were also permanently blocked by Van Erp, such as “Ragnar” (pseudo), “Theo van Bergen” (pseudo), “Mopje” (ditto) and Harry Smit (real name). Incidentally, the regular commentators also got into a fight, for example “Wilma” and “JennyJo”, “Wilma” and “FVerweven”, “Wilma” and “RV” and “RV” and “FVerweven” went for each others throats.
The die-hard “FVerweven” seems to have closed the kloptdatwel.nl door behind him in 2021. “IkBenWeg“: “So you see, if there is no more love and attention for a website, so no strict moderation, then the sleepers and screamers will eventually take over the site. […] Congratulations RV, you have won the site is now yours. I wish everyone a happy turn of the century.”
There is one comment in particular from “FVerweven” on an article by Pepijn van Erp that stayed with me.
That comment fits within the framework of this blog: “FVerweven” on September 8, 2016: “Tuthola: stupid, clumsy, often also prudish, stiff woman. Why call that woman a tuthola, there is no need to do that, right? It’s only giving skeptics a bad reputation.” “FVerweven” aimed at the title of the blog that had immediately set the tone with the word “Tuthola”.
However, blood is thicker than water, and a small hard core remained. Hundreds of comments were sometimes lost at the same time, because commenters, angry at each other and at the moderation, removed them with great fanfare. Again and again I also felt unwillingness or downright hostility, also with the moderator Van Erp and occasionally also with Maarten Koller. In my case I got the impression that not my posts, but only my name and background mattered, so an all-round ad hominem, in which I as a human being was dismissed as a whole. Some of the die-hard commenters even demanded that I publicly distance myself from my out-of-body experiences books and delete my blogs about Rob Nanninga on the double.
When an article appeared on kloptdatwel.nl in 2012 that has some overlap with my books, my contribution was eagerly awaited and people started to grumble now that I was shining through conscious absence. I knew through experience what they were after here: bloody tearing the “para” theme apart and then throwing it out like rubbish, including baby with bathwater. The group of commentators and the moderation there will probably deny this vehemently, but my impression is this: there is no real openness to such themes. In short: I thanked for the “honour”.
After the umpteenth disappointing experience, I shrugged my shoulders and in 2018 I also definitively closed the door on kloptdatwel.nl. The feeling that prevailed among all those who have since dropped off can perhaps be expressed in this way: “You don’t have to knock on the door of the moderation, because you won’t find anyone there anyway”. At the mercy of the wolves! But why was and is it this way and why was there so remarkably little assistance from the moderation corner?
With the arrival of kloptdatwel.nl, the already difficult online Dutch and English dialogue between “Skepsis” and “Alto-land” gradually but unmistakably disappeared. Woerlee and Smit, and other closely involved people, were spotted less and less frequently, until both “parties” seemed to have almost completely withdrawn into their own camps, which in my personal impression still is the case.
Meanwhile, the importance of Facebook, but especially Twitter, grew. The friendly, slightly goofy, Dutch Hippie Flower Power Flowers and Butterflies Hyves (2004-2013) era, where discussions had also taken place, was a nostalgic, distant memory. Van Erp became increasingly active on Twitter. In 2018, as far as he and I are concerned, a turning point occurred. Although Van Erp had published an article in which I was mentioned as a co-main character and in which earlier Robbert van den Broeke cases were elaborated upon, the gap had become too great for me to return to kloptdatwel.nl.
The Pandemic
Fast forward 2020. The Pandemic had arrived! We all plunged into unknown territory and the battle over whether or not vaccinations, the Corona rules and lock downs, mandatory working from home, education via Zoom, mask obligation, vaccination certificates and what else they caused and still cause great unrest at a large part of society. Distrust of the government and mistrust of each other increasingly rose.
The typical Dutch word “wappie” in the sense of “wandering spirit” was initially only used occasionally during the crisis, but gradually it became more and more frequent until finally, at the time of this blog, autumn 2021, it really was the most used “special” word of the year.
Explanatory blogs, whether or not skeptical, have sprung up like mushrooms here and there, but core discussions about Corona and other skeptical topics were no longer mainly held in and under blogs, but mainly on Twitter, Facebook and LinkedIn.
Tweets are easily found by Google and other search engines and are quick and easy to quote, because: short. On Twitter, the character limit per post is currently 280 characters. And inserting a Twitter link url is a piece of cake. However, the limited framework of Twitter requires drastic curtailment, so arguments must also be mentioned in minimal word quantities and threads, sometimes with sixty parts, became inevitable and so something was found again: the Thread Unroller. By now I would describe the counterpart of the unlimited amount of comments and discussions on skepsis.nl among the blogs as extremely dull. What started to strike me more and more was the incredibly raw tone on Twitter, the lack, and sometimes even the complete absence of solid arguments, the profanity and the predominant anonymity of many posters.
When even the always very moderate and extremely well-founded co-founder of the Skepsis Foundation, Marcel Hulspas, started to go out on Twitter in an unmistakable tone, and even used the word “wappie”, I had to swallow.
But maybe Hulspas was shocked by it himself! 😉
A selective look, selected for the content of this blog, at opinion maker Chris Klomp‘s website, namely where it is about “wappies”, illustrates in my opinion the blind spots that exist on both sides, the “skeps and the altos”, of the (Corona -) struggle. I’ve put one sentence in red, which I think can be thought-provoking, given the rest of the titles: “Stop with that hatred towards journalists”. I have also put the use of the word “wappies” in bold.
The war of words on Twitter often transitions seamlessly into doxing or doxing, so beyond the online frame of the tweet, with, for example, posting private addresses and employer names on Twitter.
For example, on August 15, 2020 Pepijn van Erp posted in response to a post from the Twitter account “Ethics is everywhere” with a photo of a Corona demonstration with, admittedly, blurred children with a “Star of David” the full name of the father of the two children. Although Gert van Dijk of the “Ethics is everywhere” account posted precisely to expose something, I thought that was a tweet that can cause extra rottenness. My assessment was correct, as it turned out, because soon after, for example, the unblurred photo of the children appeared (which is still online at the time of writing this blog). When I sent an alarmed mail to Jan Willem Nienhuys about it, Nienhuys did not respond. Van Erp did delete the tweet.
Block, blocker, blocked
In April 2020, I was suddenly blocked without explanation on Van Erp’s personal Twitter account, even after a few online inquiries. On Twitter I occasionally respond to him from my involvement with the Skepsis Foundation, to my knowledge and memory always in a good mood or civilized. I had not emailed him since November 2019. This requires a brief explanation. Van Erp and I e-mailed at our leisure, and there were many occasions because of the Robbert van den Broeke case and also because of kloptdatwel.nl. Because the Van den Broeke case was a long-lived one, the number of emails amounts to many hundreds, to be precise: 4483 emails from me to Van Erp, explicitly including many group emails, because many people participated in the Robbert van den Broeke discussion, and 945 emails from Van Erp to me. Exactly one year later, he also blocked me on the Twitter Skepsis account he manages. In my opinion this was of a different order. I haven’t done blocks at all for quite some time now (probably a few years now). After all: Twitter will remain visible, unless you lock your account completely. Blocking actually calls for taking screenshots, because you can’t join the discussion at the bottom of the tweet for your comment(s). With blocks you send a message to the other person: “You no longer exist for me”. I continue(d) to respond to Van Erp’s tweets, but because I had no other choice, indirectly, i.e. via screenshots, and certainly when I decided to write this blog about my disturbing observations about skeptical discussions. Here’s an example of my response.
He had briefly unblocked me once, when Eelco de Rook, an online Twitter friend, briefly discussed Van Erp’s blocking behavior on Twitter with me, but after a very short exchange in which, in my firm impression, Pepijn van Erp gave irrelevant arguments and just was out of focus, and I mentioned my observation of this too, I went back on his block.
His now fellow Skepsis board member, since about spring 2021, medical journalist Aliette Jonkers already blocked me in early 2020 after I tweeted about her participation about the Corona Virus in Koffietijd that I liked the “doctor look” of her profile picture more than her “glamor look”, which she mistakenly took as an insult. Which I also said conciliatory, but by then it was already too late. It was just a comment, not meant ad hominem, I only knew her from that profile picture where she wears a white blouse which created a positive “doctor feeling” in me. When I did respond substantively and substantiated it a little later, about flu figures in the US that I believe she had misinterpreted in her performance in Koffietijd, I never heard anything again and I remained blocked by her forever (my account name was still Robbert van den Broeke related @genverbrander10).
In fact, being blocked can feel like a form of censorship. Affected tweets will no longer be visible if you are logged in yourself and Twitter messages will constantly appear: “You can’t view this Tweet because this account owner restricts who can view his Tweets”.
What remains of enthusiasm and benevolence on the skeptic side if people who (partly) think differently want to contribute to discussions? At a certain point after Van Erp’s block, I was responded to on some of my tweets on kloptdatwel.nl, and Pepijn van Erp responded to kloptdatwel.nl as follows: “I deleted the discussion about Oomen anyway, it didn’t make much sense to me and just feeds her curious obsession with Skepsis, Kloptdatwel and my tweets.” Reactions about me, including his own reaction, have since been completely removed by Van Erp.
Behind the scenes I sometimes e-mailed Jan Willem Nienhuys about the increasingly absent discussion among the skepsis.nl blogs, and also about kloptdatwel.nl and the statements of Van Erp and also reported this a few times on Twitter because I like to work with an open visor. My more recent emails were also about ad hominems such as the frequently used word “incitement creationist” by Van Erp. But after Rob Nanninga’s death, and with a reserve that I increasingly thought I could detect in Nienhuys, Nienhuys and I no longer seemed on the same page. When I once criticized the ins and outs of Skepsis/Kloptdatwel, Nienhuys responded in an email of Thursday, December 22, 2016 that he was not open to criticism or feedback from people who “not even” subscribe or donate to Skepsis (I did in the past). I don’t see how that makes a difference. To my surprise, Jan Willem Nienhuys wrote to me that “Each man speaks in his own fashion.” and he did not respond at all to my ad hominem emails. The non-ad hominem rule that applied to me apparently did not apply to Skepsis board member Pepijn van Erp. An uneasy idea began to dawn on me: was there perhaps double standards here by the two mathematical board members of Skepsis: Nienhuys and Van Erp?
Very occasionally I also had contact via Twitter with Catherine de Jong of the Association against Quackery, who is closely involved in the Skepsis board and attends meetings. I asked her to talk to Van Erp to ask him to remove his blockade against me, because this does not create a uniform image among people that we, in particular Rob Nanninga, Jan Willem Nienhuys, Pepijn van Erp and I, scrutinized in the past together, such as the aforementioned Hoeven Robbert van den Broeke. This question was met with resistance. De Jong said that Van Erp had personal concerns, but when I stated that everyone has them and that in my opinion that is no reason for this kind of hostility, she fell silent.
The Pandemic continued to plague and emotions on Twitter rose, not least because of people like Janet Ossebaard, Donald Trump and QAnon supporters, but in my opinion certainly also by people who expressed their disapproval in increasingly strong terms. This was no longer a civilized discussion, but rather a bloody attempt to tear apart “adversaries”. Twitter’s Abuse button was clicked more than ever.
All these statements were taken 100% verbatim from Twitter accounts in 2020-2021 and expressed in particular on the following Twitter accounts: Skepsis board member @pjvanerp (the majority), Skepsis board member @aliettejonkers, @DanielTuijnman ea. The statement above left “Shut the f up, wappie” comes from Chris Klomp.
The price of hurtful words
Already in the early prelude to Skepsis, a very unsavory case had arisen, which showed that uttering suspicious, hurtful words can be very hard when someone is already feeling vulnerable. It concerns the case of the French psychologist Michel Gauquelin. The Mars effect hypothesis was first published by Gauquelin in 1955 and stated that Mars occupies certain positions in the sky more often in the birth of sports champions. Jan Willem Nienhuys had only started working with all the data after Gauquelin’s death, but this did not prevent him from attacking Gauquelin firmly posthumously.
This has been one of the biggest brain teasers among skeptics: is there still more than skeptics think possible? In 1991, Skepsis hosted a European skeptical conference, ‘A Critique of Astrology’, at which this Mars effect was discussed in detail. Participants included astrology/psychology leaders: Rudolf Smit, Geoffrey Dean, Suitbert Ertel and Michel Gauquelin. Gauquelin was beset by a deluge of skeptical attacks after the release of his Mars effect data, and the case has literally lasted more than half a century and well past Gauquelin’s death. This pen struggle also finds expression in the book Tests of Astrology (Page 79, edition 2016. Auteurs Dean, Mather, Nias & Smit): “Later, in Dutch, in his 2012 obituary of Paul Kurtz, Nienhuys says Gauquelin “alleged” the Comité Para had replicated the Mars effect, implying (wrongly) that they hadn’t, see […]. He then accuses Gauquelin of cheating (“I cannot call it otherwise“) and of deceiving people about his data, both of which are untrue, but says nothing about the extraordinary bad behaviour of Mars effect skeptics including Kurtz that led to accusations of self-serving bias, see […], the same self-serving bias that Nienhuys seems incapable of avoiding.”
Gauquelin, at the age of sixty-two and 128 days after this skeptical congress, committed suicide, after his second wife had also left him, in this vulnerable time.
Behind the scenes there had been a big clash about this between Rudolf Smit and Rob Nanninga, when Nanninga saw a letter sent in by Smit in TvP (Tijdschrift voor Parapsychologie, In Vol 77, Nr 3, 2010) about this case a year and a half later. Smit had strongly criticized the working method of skeptics in general and Nanninga, who thought he also meant Jan Willem Nienhuys, had made a strict demand on Smit: rectification in the form of an apology. When it later transpired that Nanninga had not read the letter to the reader properly, he reneged on his hard demand and his commitment to both truth and softness proved to be true, for he admitted his mistake in conciliatory and remarkably soft words (full correspondence in possession of CO).
And also within the board ranks of Skepsis the water was (and still is?) bubbling vigorously. That started very early, when, in addition to Jan Willem Nienhuys and Rob Nanninga, Marcel Hulspas was also a board member. These three were there from the start, Nanninga is mentioned as a board member from the second issue of the Skepter. The colophon of all Skepters clearly shows how the positions shifted, new people came in and left, but the hard core, consisting of Marcel Hulspas, Jan Willem Nienhuys and Rob Nanninga, remained.
Until suddenly Marcel Hulspas resigned from the Skepter issue of December 2002. Behind the scenes, emotions ran high about the handling of Christian matters of faith in the Skepter, with Rob opposing and Marcel in favour. Jan Willem Nienhuys about the departure of Hulspas: “A few things changed at Skepsis at the end of 2002. Chief editor Marcel Hulspas of Skepter wanted to print a chapter of a book by the English psychologist Nicholas Humphrey, translated and summarized by me at his request. Rob was opposed: it was an over-simplified anti-religion piece, and besides it was very old cake, because it was a well-known Amnesty lecture that had been on the internet for five years already. Such old foreign scraps, that’s nothing for Skepter. Hulspas had been doing less and less of Skepter for a while. He had long been working on a book about the sources of the Old Testament, which finally appeared in 2006. He also made vague allusions to the expansion of Skepsis’ scope: not just UFOs, altos and astros, but a frontal attack on religion and never mind the freethinkers of “De Vrije Gedachte”. The result was that he decided to break with Skepsis immediately.“
That this struggle for “skeptical tolerance” is timeless is evidenced by a random sentence from the Wikipedia page about the prominent and already mentioned skeptic Paul Kurtz: “At the Council of Secular Humanism’s Los Angeles conference (7–10 October 2010), tension over the future of humanism was on display as Kurtz urged a more accommodationist approach to religion while his successors argued for a more adversarial approach.”
I have known this first color edition of the Skepter since the Robbert van den Broeke time 2005-2006 because of the “Paranormal blue tits”. At one point I had put the genverbrander.nl domain up for sale and I had promised the proceeds to the Dutch Bird Conservation. I had used the beautiful Blue Tit front for the website. Unfortunately there were no buyers and I transferred the domain name for free to Stichting Skepsis in March 2015 via Pepijn van Erp. Only since writing this blog did I know that this cheerful yellow-green issue of the Skepter with my favorite animal species on it: the bird! is Rob Nannninga’s hand in his first capacity as editor-in-chief of the “Skepter”.
Frictions or differences in ambitions were also apparent from the fact that Jan Willem Nienhuys made a trip to the Dutch Association against Quackery in 2009-2010, where he suddenly turned out to be a webmaster and published many articles there in a short period of time. I was very surprised about that at the time, because he suddenly seemed to have left Skepsis.nl and I emailed Nanninga and Nienhuys extensively about it. On Monday 11 May 2009, Rob Nanninga wrote to me: “They asked JW if he wanted to become website editor and apparently that appealed to him. I don’t know much about it. I also only knew that he had written a big book about China the day it was published.” and on the same day: “He actually switched, although he didn’t announce it (I only saw it when I looked at the website of the VtdK).” After more than a year it turned out that after some time Nienhuys’ emotions had run very high and he, in addition to being a spokesman, was no longer even a member of the Association against Quackery. Rob was hesitant about it and wrote, among other things, that he had more pleasant things to do.
Jan Willem Nienhuys’ Association against Quackery Exercise did not last long. About a year and a half later, in the fall of 2010, Nienhuys had left with a silent drum, towards the outside world, but with a loud one behind the scenes. Reasons for his departure were partly due to his dissatisfaction with the VtdK policy. Nienhuys criticized the VtdK because, according to him, it had not conducted its own research since time immemorial, but was always rushing to criticize research carried out by the Skepsis Foundation, furthermore it was mainly aimed at mere doctors’ input and according to him, sought publicity in a careless manner. I also emailed the VtdK to ask about this departure. On Thursday, November 25, 2010, I received what I think is a strange reaction. I will paraphrase again to respect email secrecy. It was confirmed that Nienhuys was completely gone after a disagreement and a proposal from me to design their Twitter logo (an idea I had at the time, don’t ask) was rejected because of my publications about out-of-body experiences and astral eroticism. After all, I belonged to the “parties contested” (this wording was used literally).
This is, of course, ad hominem as being placed over a person as a whole. After all: because of books about my “astral” out-of-body experiences, my graphic ideas were also rejected. It would have been understandable to me if I had been a medical quack, but my publications on out-of-body experiences are just that: a description and interpretation of universal consciousness experiences, which has nothing to do with medical quackery. This was also felt by Nienhuys who never saw any harm in my “astral activities”.
The aforementioned co-founder of Skepsis, Marcel Hulspas, turned out also not to be a fan of the Association against Quackery in 2013, as evidenced by the fulminating piece he published on ThePostOnline.
But things also did not always go smoothly between Nienhuys and Nanninga, with Rob Nanninga being the advocate of greater tolerance towards the actions of dissenters, such as “even” public speaking rights for people who “sell dangerous nonsense”. This became apparent in 2010 from a jousting back and forth following a Skepsis blog regarding a lecture by the still active Johan Oldenkamp. In an email that I believe Rob Nanninga was the only one ever to label “This mail is private” at the bottom of all his mails (not the mail shown in this paragraph), he wrote that his ethics differed from those of Jan Willem Nienhuys (paraphrased and under omission of the rest). The blog in question was later removed from the Skepsis website altogether due to this haggling.
Most words don’t hurt. But words that lack tolerant subtlety, trust in the goodness of the innkeeper or substantiation, or a combination of these troublemakers, can have very serious consequences. These kinds of words seem to be on the rise, which was shockingly reflected in the (Social Media) Era of Donald Trump with the absolute anti-climax of the storming of the Capitol that I, as an official American since 2017, watched with tears in my eyes from a safe distance in Davis, California.
The consequences of hard or derailed battles of words can be financial. Lawsuits come with a hefty price tag. Actions and deeds can also arise from it, crimes such as arson, attacks, sometimes even fatal, as was the case with the QAnon several times.
Since my story continues to follow the Skepsis Foundation, here too follows the example of differences between the online active board members of the Skepsis Foundation. Skepsis board members who were and are highly visible online or publicly (TV, radio, etc.) were always in the minority. If Rob Nanninga successfully managed to stay out of the hands of angry recipients free of charge during all those years 1987–2014 with his often lengthy and in-depth articles on thorny subjects, Van Erp was unable to do so in a much shorter period of time.